นับถอยหลัง 1 ม.ค. 68 สเปนบังคับติดสัญลักษณ์วิธีคัดแยกขยะบนบรรจุภัณฑ์

อีกไม่ถึง 1 เดือน สเปนจะบังคับใช้ข้อกำหนดการติดฉลากใหม่บนบรรจุภัณฑ์สำหรับผู้บริโภค (B2C) ซึ่งครอบคลุมบรรจุภัณฑ์ในครัวเรือนทั้งหมดทุกประเภทวัสดุ ไม่ว่าจะเป็นบรรจุภัณฑ์อาหาร บรรจุภัณฑ์เครื่องดื่ม บรรจุภัณฑ์สําหรับของใช้ในครัวเรือน หรือสินค้าอุปโภคบริโภค โดยทุกชิ้นจะต้องติดฉลากที่มีสัญลักษณ์พิเศษบ่งชี้การคัดแยกขยะเพื่อให้ผู้บริโภคทราบว่าควรทิ้งขยะบรรจุภัณฑ์ในภาชนะใด

ระเบียบนี้เป็นไปตามพระราชกฤษฎีกา 1055/2022 ที่ออกเมื่อปี 2565 โดยที่ผ่านมาอนุญาตให้บริษัทต่างๆ ติดหรือไม่ติดสัญลักษณ์การแยกขยะบนบรรจุภัณฑ์ก็ได้ตามสมัครใจ แต่หลังจาก 1 มกราคม 2568 บรรจุภัณฑ์ที่จะวางจำหน่ายในตลาดจะต้องประกอบด้วยฉลากพร้อมสัญลักษณ์การแยกขยะที่ชัดเจน

วัตถุประสงค์ของระเบียบดังกล่าวเป็นไปเพื่อให้ผู้บริโภคกําจัดขยะบรรจุภัณฑ์ได้อย่างถูกต้องได้ง่ายขึ้น สอดคล้องกับเป้าหมายระดับนโยบายของประเทศด้านความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เพิ่มอัตราการรีไซเคิลและพัฒนาเศรษฐกิจหมุนเวียนที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น

ข้อกำหนดนี้ไม่เพียงระบุการคัดแยกที่ถูกต้อง แต่ยังจะต้องมีขนาดที่เหมาะสม มองเห็นได้ชัดเจน อ่านง่าย ติดอยู่กับบรรจุภัณฑ์อย่างถาวร ใช้คำที่ชัดเจน ไม่คลุมเครือ ห้ามใช้คำว่า “เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม” หรือ “respetuoso con el medio ambiente” เนื่องจากอาจชี้นำให้ผู้บริโภคเกิดความสับสนว่าสามารถทิ้งในพื้นที่สาธารณะและย่อยสลายตามธรรมชาติได้ แต่ไม่ได้กำหนดรูปสัญลักษณ์ไว้ ผู้ประกอบการสามารถออกแบบเองได้

สำหรับขยะบรรจุภัณฑ์ในสเปนจำแนกได้ 4 ประเภทหลัก ซึ่งแต่ละประเภทจะถูกทิ้งในถังขยะภาชนะสีต่างกัน คือ

ภาชนะสีเหลือง: บรรจุภัณฑ์พลาสติกและโลหะ (เช่น กระป๋องเครื่องดื่ม ขวดพลาสติก)

ภาชนะสีน้ำเงิน: บรรจุภัณฑ์กระดาษและกระดาษแข็ง (เช่น กล่องกระดาษแข็ง บรรจุภัณฑ์กระดาษ)

ภาชนะสีน้ำตาล: บรรจุภัณฑ์ที่ย่อยสลายได้ (เช่น บรรจุภัณฑ์ที่ย่อยสลายได้ทางชีวภาพ ขยะอินทรีย์)

ภาชนะสีเขียว: บรรจุภัณฑ์แก้ว (เช่น ขวดแก้ว ขวดแยม)

สำหรับขนาดและทัศนวิสัยขั้นต่ำของสัญลักษณ์ ควรมีขนาดอย่างน้อย 8 มิลลิเมตร เพื่อให้ผู้บริโภคสังเกตเห็นได้อย่างชัดเจน ไม่ถูกองค์ประกอบอื่นบดบัง ในส่วนของสี ควรใช้สีที่แทนสัญลักษณ์ภาชนะต่างๆ ได้แก่ เหลือง น้ำเงิน น้ำตาล เขียว อย่างไรก็ตาม หากมีความจำเป็นด้วยเหตุผลด้านการออกแบบ สามารถใช้สีขาวดำหรือสีอื่นๆ ได้ แต่ต้องมีการระบุด้วยตัวอักษรให้เข้าใจได้ง่าย ไม่สร้างความสับสน

หากบรรจุภัณฑ์ประกอบด้วยวัสดุหลายชนิที่ไม่สามารถแยกออกจากกันได้ จะต้องระบุตามวัสดุที่มีสัดส่วนมากที่สุดตามน้ำหนัก แต่หากแยกออกจากกันได้ จะต้องติดสัญลักษณ์ 2 จุด ตัวอย่างเช่น บรรจุภัณฑ์ขวดแก้วที่มีฝาพลาสติก จะต้องติดสัญลักษณ์สองตัวบนบรรจุภัณฑ์ สัญลักษณ์หนึ่งสําหรับภาชนะแก้ว (ภาชนะสีเขียว) และอีกสัญลักษณ์หนึ่งสําหรับฝาพลาสติก (ภาชนะสีเหลือง)

บรรจุภัณฑ์ที่นํากลับมาใช้ใหม่ได้ เช่น กระป๋องหรือขวด ต้องมีสัญลักษณ์ของระบบคืนเงินมัดจํา (DRS) ส่วนบรรจุภัณฑ์ที่ย่อยสลายได้ต้องมีป้ายกํากับว่า ‘ห้ามทิ้งในสิ่งแวดล้อม’ และจะต้องได้รับการรับรองตามมาตรฐาน UNE EN 13432:2001 หรือมาตรฐานที่เทียบเคียงได้

ตัวอย่างรูปสัญลักษณ์:

1. ถังขยะสีเหลือง

บรรจุภัณฑ์พลาสติก โลหะ และคอมโพสิต ตัวอย่าง เช่น เครื่องดื่ม, แชมพู, สารทําความสะอาด, เจลอาบน้ำ, ถุงช้อปปิ้ง, กระป๋องน้ำอัดลม, กระป๋องดีบุก, กล่องน้ำผลไม้, กล่องนม, กล่องมิลค์เชค

2. คอนเทนเนอร์สีน้ําเงิน

บรรจุภัณฑ์กระดาษและกระดาษแข็ง เช่น กล่องคุกกี้, กล่องธัญพืช, กล่องรองเท้า, ถุงกระดาษ

3. ถังสีน้ำตาล

บรรจุภัณฑ์ที่ย่อยสลายได้ สัญลักษณ์นี้ใช้กับบรรจุภัณฑ์ที่ย่อยสลายได้ซึ่งต้องรวบรวมในภาชนะรีไซเคิลสีน้ำตาล บรรจุภัณฑ์ถือว่าย่อยสลายได้หากเป็นไปตามมาตรฐาน UNE EN 13432:2001 และสามารถย่อยสลายได้ในโรงงานอุตสาหกรรม ภายใต้เงื่อนไขบางประการและใช้เป็นปุ๋ย

4. คอนเทนเนอร์สีเขียว

สัญลักษณ์นี้ใช้กับบรรจุภัณฑ์แก้วที่ต้องรวบรวมในภาชนะรีไซเคิลสีเขียว ตัว อย่าง เช่น บรรจุภัณฑ์แก้ว ขวดแก้ว สําหรับไวน์ สุรา หรือขวดและภาชนะสําหรับเครื่องสําอาง น้ำาหอม แยม แยม

ข้อคิดเห็นของ สคต.

รัฐบาลสเปนมีการเพิ่มความเข้มข้นเกี่ยวกับมาตรการด้านการรักษาสิ่งแวดล้อมอย่างต่อเนื่อง โดยกฎหมายการติดสัญลักษณ์คัดแยกขยะบนฉลากบรรจุภัณฑ์ภาคบังคับในสเปนตั้งแต่ปี 2568 เป็นหนึ่งในมาตรการที่สะท้อนถึงแนวโน้มดังกล่าว นํามาซึ่งความท้าทายสำหรับผู้ประกอบการทั้งในประเทศและผู้ส่งออกไทย

ขณะเดียวกันนับเป็นโอกาสสําหรับบริษัทต่างๆ ที่จะปรับตัวสู่เป้าหมายความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม Carbon Neutral หรือ SDG Goals ด้วยการยกระดับแนวทางการแยกกําจัดขยะที่ชัดเจนสำหรับบรรจุภัณฑ์ และการยกระดับการผลิตที่รับผิดชอบต่อสังคม สร้างของเสียให้น้อยที่สุด ผู้ประกอบการไทยควรติดตามกฎระเบียบด้านสิ่งแวดล้อมอย่างสม่ำเสมอและเร่งยกระดับธุรกิจด้วยนวัตกรรม เทคโนโลยีที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมเพื่อก้าวข้ามข้อกีดกันทางการค้าในปัจจุบันและที่อาจเกิดขึ้นเพิ่มเติมในอนาคต

ที่มา : Baker and McKinsey / www.ecosistant.eu / www.lizenzero.eu / Ministry for the Ecological Transition and the Demographic Challenge

สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ  ณ กรุงมาดริด

13 ธันวาคม 2567