แอฟริกาใต้ยกเลิกแผนการเพิ่ม VAT

เมื่อวันที่ 25 เมษายน 2568 กรมสรรพากร แห่งแอฟริกาใต้ (South African Revenue Service :SARS)  ได้ประกาศว่า นายอีน็อค โกดงวานา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง ได้ยกเลิกแผนการขึ้นภาษีมูลค่าเพิ่ม (Value-Added Tax :VAT) 0.5% โดยให้คงอัตราเดิม คือ VAT 15% ซึ่งจะมีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 1 พฤษภาคม 2568 เป็นต้นไป

         กรมการคลังแห่งชาติ (The National Treasury:รับผิดชอบการวางแผนงบประมาณรายจ่ายภาครัฐ) คาดการณ์ว่า การยกเลิกการเพิ่ม VAT จะทำให้ในระยะกลาง รายได้ภาครัฐจะลดลงประมาณ 75 พันล้านแรนด์ (หรือประมาณ 150 พันล้านบาท) ดังนั้น จำเป็นต้องปรับรายจ่ายภาครัฐให้สอดคล้องกับรายได้ที่ลดลง

เมื่อวันที่ 27 เมษายน 2568 ศาลสูงเวิสเทิร์นเคป ได้มีคำพิพากษาให้ระงับการเพิ่ม VAT จนกว่ารัฐสภาจะผ่านกฎหมายการยกเลิกการเพิ่ม VAT ดังกล่าว

การยกเลิกการเพิ่ม VAT สร้างความโล่งใจให้แก่ประชาชนส่วนใหญ่ในแอฟริกาใต้ที่ปัจจุบันอยู่ในภาวะความตึงเครียดทางการเงิน เนื่องจากค่าครองชีพที่สูง และอัตราการว่างงานที่สูงถึง 32%

ข้อมูลเพิ่มเติมและความเห็นของสำนักงานฯ : ตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน 2561 จนถึงปัจจุบัน แอฟริกาใต้ประกาศใช้ VAT 15 % ต่อมาเมื่อเดือนมีนาคมที่ผ่านมา กรมสรรพากรแห่งแอฟริกาใต้ ได้ประกาศแผนการเพิ่ม VAT จากเดิม  15% เป็น 15.5% มีผลตั้งแต่วันที่ 1 พฤษภาคม 2568 และ 16% มีผลตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน 2569 ทั้งนี้ การประกาศเพิ่ม VAT ดังกล่าว เนื่องจากความจำเป็นเร่งด่วนในการแก้ไขปัญหาการขาดแคลนงบประมาณสำหรับภาคส่วนที่สำคัญ อาทิ สุขภาพ การศึกษา การขนส่งและความมั่นคง

ที่ผ่านมาพรรค DA ซึ่งเป็นพรรคร่วมรัฐบาล ได้แสดงจุดยืนที่ชัดเจน ในการไม่เห็นด้วยกับพรรค ANC (พรรคแกนนำรัฐบาล) ต่อกรณีการเพิ่ม VAT เนื่องจากจะส่งผลกระทบต่อภาคประชาชนในวงกว้าง ทำให้พรรค DA ได้ยืนคำร้องต่อศาลสูงเวิสเทิร์นเคป (Western Cape High Court) ว่าขัดต่อรัฐธรรมนูญและมีข้อบกพร่องของขั้นตอนการเพิ่ม VAT รวมถึงเป็นการใช้อำนาจตามอำเภอใจของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง

ล่าสุด เมื่อวันที่ 27 เมษายน 2568 ศาลสูงเวิสเทิร์นเคป ได้มีคำพิพากษาให้ระงับการเพิ่ม VAT จนกว่ารัฐสภาจะผ่านกฎหมายการยกเลิกการเพิ่ม VAT

การยกเลิกการเพิ่ม VAT จะลดภาระของครัวเรือนในแอฟริกาใต้ อย่างไรก็ตาม ได้ส่งผลกระทบต่อสถานะทางการคลังของภาครัฐอย่างมากเนื่องจากรายได้ภาครัฐที่ลดลง จึงเป็นความท้าทายอย่างยิ่งต่อการบริหารประเทศของรัฐบาลแอฟริกาใต้

อนึ่ง สำหรับ VAT ของประเทศเพื่อนบ้านของแอฟริกาใต้ อาทิ นามิเบีย VAT 15% บอตสวานา VAT 12% ซิมบับเว VAT 15% โมซัมบิก VAT 16%

เมื่อวันที่ 22 เมษายน 2568 IMF ได้ปรับลดคาดการณ์การขยายตัวของเศรษฐกิจโลกปี 2568 เหลือ 2.8% จากเดิม 3.3% ซึ่งสะท้อนถึงผลกระทบโดยตรงของมาตรการภาษีของสหรัฐฯ และผลกระทบทางอ้อมจากความเชื่อมโยงการค้า รวมทั้งความไม่แน่นอนที่เพิ่มขึ้น นอกจากนี้ IMF ได้ปรับลดคาดการณ์การขยายตัวทางเศรษฐกิจของแอฟริกาใต้ เหลือ 1.0% จากเดิม 1.5% (รายงานของ IMF เดือนมกราคม 2568)  ในขณะเดียวกัน ได้ปรับคาดการณ์การขยายตัวของเศรษฐกิจไทย เหลือ 1.8% จากเดิม 2.9%

ที่มาและภาพข่าว : www.bbc.com

ที่มาข่าวเพิ่มเติม : www.sars.gov.za  www.businesstech.co.za

ประมวลโดยสำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ กรุงพริทอเรีย

เมษายน 2568