ร้านค้าจำหน่ายสินค้าอาหารว่างขนาดใหญ่ กำลังมาแรงในตลาดจีน

เนื่องจากได้รับผลกระทบจากการค้าทางออนไลน์ส่งผลให้จำนวนร้านค้าออฟไลน์มีแนวโน้มลดลงเป็นอย่างมาก โดยปีที่ผ่านมาร้านจำหน่ายสินค้าอาหารว่าง/ขนมคบเคี้ยว/อาหารทานเล่น (Snack) ได้ปิดบริการมากกว่าร้อยละ 30 แต่มีปรากฏการณ์ที่น่าสนใจ คือ 2 ปีที่ผ่านมา ร้านอาหารของว่างรูปแบบใหม่ถูกเรียกกว่าร้านจำหน่ายสินค้าอาหารว่าง/ขนมคบเคี้ยวขนาดใหญ่ (Large Snacks Shop) กำลังมาแรง มีการขยายตัวอย่างรวดเร็ว และครองตลาดสินค้าอาหารว่างจีนเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งร้านเหล่านี้เน้นการขายปลีกเป็นหลัก ที่มีความแตกต่างจากร้านค้าทั่วไป คือ สินค้าถูกจำหน่ายในราคาขายส่ง มีหลากหลายรายการ (SKU) ให้เลือก มีการปรับเปลี่ยนสินค้าตลอดเวลา มีบรรจุภัณฑ์สร้างสรรค์น่าดึงดูด มีการจัดโชว์สินค้าให้มีความโดดเด่นน่าซื้อ และร้านค้ามีพื้นที่ขนาดใหญ่ กว้างขวางและมีการตกแต่งพิเศษที่น่าสนใจ นอกจากนี้ ยังได้นำแนวความคิดใหม่ๆ ในการบริหารจัดการเพื่อดึงดูดลูกค้า เช่น มีเครื่องออกกำลังกาย มีโต๊ะเล่นไพ่นกกระจอก มีการให้บริการทำเล็บมือ บริการนวดหลัง บริการแต่งหน้า และมีโซนของเล่นสำหรับเด็ก ซึ่งมีผลต่อการส่งเสริมการซื้อสินค้าด้วย ลูกค้าส่วนใหญ่จะซื้อสินค้าอาหารว่างในจำนวนมาก เสมือนการซื้อสินค้าในรูปแบบขายส่ง จึงได้อีกชื่อว่าร้านขายส่งสินค้าอาหารว่าง

ล่าสุดนี้ บริษัทจำหน่ายสินค้าอาหารว่างรายใหญ่ 2 ราย คือ ร้าน Busy for you ได้จับมือ ร้าน Super Ming เปิดร้านขายส่งสินค้าอาหารว่างขนาดใหญ่พิเศษ ชื่อ Yummy Snack Max (零食有鸣 Max) ในเมืองเฉิงตู โดยเน้นจำหน่ายสินค้าอาหารของว่างที่มีบรรจุภัณฑ์ขนาดยักษ์ใหญ่ จนกลายเป็น Hot issue ทางสื่อ Social Media ในจีนเป็นอย่างมาก ส่งผลให้ผู้คนไปต่อคิวซื้อของในร้านยาวถึง 1 กีโลเมตร ขณะเดียวกันได้ดึงดูดผู้ผลิต (Supplier) หลายแบรนด์เข้าร่วมด้วย เช่น Lay’s Oreo Jule White Rabbit Kangshifu Want-Want และเถ้าแก่น้อย เป็นต้น ผู้เชี่ยวชาญเปิดเผยว่า การที่เปิดร้านจำหน่ายสินค้าอาหารว่างรูปแบบใหม่นี้ ทำให้หลายฝ่ายไม่ว่าจะเป็นผู้ซื้อและผู้ขาย ตลอดจนผู้ผลิตต่างได้รับผลประโยชน์ด้วยกัน กล่าวคือ ผู้ซื้อได้รับความรู้สึกดีระหว่างการเลือกซื้อสินค้า อาจมีการถ่ายทอดความรู้สึกโดยผ่านสื่อ Social Media ซึ่งเป็นการประชาสัมพันธ์ที่มีอิทธิพลอย่างกว้างขวาง ทำให้ผู้ขายมีกำลังใจยกระดับคุณภาพสินค้าและขยายธุรกิจของตน อีกทั้งเพิ่มความสามารถในการต่อรองราคาต้นทุนกับผู้ผลิตได้ ขณะเดียวกันผู้ผลิตก็ได้พัฒนาและคิดค้นสินค้าใหม่ๆ เพื่อตอบสนองความต้องการของตลาด

หากมองในเชิงลึกแล้ว บริษัทจำหน่ายสินค้าอาหารว่างรายใหญ่ Busy for you มีการดำเนินธุรกิจอย่างเป็นระบบและมีความสร้างสรรค์ทันสมัย ปัจจุบันนี้ บริษัทมีร้านค้าทั่วจีนจำนวนกว่า 5,000 แห่ง โดยมีการบริหารจัดการร้าน 2 รูปแบบ ได้แก่ ร้านมาตรฐานและร้านสาธิต โดยร้านมาตรฐานจะเปิดเป็นร้าน Franchisee ส่วนร้านสาธิตเปิดเป็นร้านบริหารจัดการโดยตรง นอกจากนี้ บริษัทฯ ยังได้ทุ่มกำลังไปยังด้านการคิดค้นวิจัยและพัฒนา (R&D) โดยมีการปรับปรุงสินค้าและบริการให้สอดคล้องตอบสนองผู้บริโภคอยู่เสมอ รวมทั้งพัฒนาและยกระดับประสิทธิภาพระบบ Supply Chain ตลอดเวลา ทำให้ร้าน Busy for you ได้จับต้องกระแสความนิยมของตลาดอย่างแม่นยำ และมีการบริหารจัดการได้อย่างรวดเร็วและถูกต้อง เช่น การจับมือกับคู่แข่ง Super Ming เปิดร้าน Yummy Snack Max โดยบริษัทยักษ์ใหญ่อันดับต้นๆ ในสินค้าอาหารว่างด้วยกัน ซึ่งเป็นการระดมกำลังและทรัพยากรให้เกิดประโยชน์สูงสุด เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันทางตลาด นำโอกาสการค้าขายปลีกรูปแบบใหม่เพื่อตอบสนองความต้องการทางตลาดที่มีการเปลี่ยนแปลงเสมอ ส่งผลต่อวงจรการดำเนินธุรกิจเป้นไปได้อย่างดี เช่น ของทานเล่นเส้นเผ็ด (Spicy Strips) แบรนด์ Shuangzai เมื่อมีการขึ้น Shelf ก็ถูกแย่งซื้อกันหมดร้านภายในวันเดียว ทำให้ผู้ผลิตต้องเพิ่มกำลังการผลิต 2 เท่าตัว เมื่อกำลังการผลิตเพิ่มสูงขึ้นแล้ว ก็ทำให้ผู้ผลิตมีโอกาสคิดค้นสินค้าตัวใหม่สร้างสรรค์ ซึ่งมักจะได้รับการตอบรับดีทางตลาด ในขณะเดียวกันพร้อมกับการขยายตัวของร้านสินค้าอาหารว่างรูปแบบใหม่ทำให้ผู้ผลิตรายย่อย และรายเล็กมีโอกาสเข้าแบ่งสัดส่วนตลาดอาหารของว่างให้มากขึ้น

นอกจากนี้ สำนักข่าว Southern Window ได้วิเคราะห์สาเหตุที่ร้านขายส่งสินค้าอาหารว่างขนาดใหญ่ประสบความสำเร็จ เนื่องจากผู้ประกอบการได้คำนึกถึงเรื่องการพัฒนานวัตกรรมสร้างสรรค์เป็นอันดับแรก และจับต้องกระแสการเปลี่ยนแปลงทางตลาดอย่างถูกต้อง โดยธุรกิจสินค้าอาหารว่างจีนมีการพัฒนามาแล้วกว่า 35 ปี และมีการเติบโตอย่างต่อเนือง เป็นธุรกิจที่มีศักยภาพสูง โดยปี 2022 มีมูลค่าทางตลาดสูงถึง 1.16 ล้านล้านหยวน ขยายตัวร้อยละ 2.9 ต่อปี สำหรับธุรกิจรูปแบบใหม่ร้านขายส่งสินค้าอาหารว่างในปี 2023 มีมูลค่าทางตลาด 70,000 ล้านหยวน เพิ่มขึ้นจากปีที่แล้วร้อยละ 150 หากพิจารณาช่องทางการจำหน่ายสินค้าอาหารว่าง จะแบ่งเป็น 3 ระยะ ได้แก่ (1) ระยะแรก ช่วงก่อนหน้าปี 2014 จำหน่วยสินค้าอาหารของว่างโดยผ่านร้านค้าหรือซุปเปอร์มาร์เก็ตเป็นหลัก เช่น ซุปเปอร์มาเก็ต Carrefour RT-Mark และ Walmart (2) ระยะที่ 2 ช่วงปี 2014 – 2019 พร้อมกับการขยายตัวของการค้า E-commerce ช่องทางจำหน่วยสินค้าอาหารของว่างเน้นการขายผ่านแพลตฟอร์มทางออนไลน์เป็นหลัก เช่น แพลตฟอร์ม Jingdong Taobao และ Vipshop (3) ระยะที่ 3 ช่วงปี 2019 ถึงปัจจุบัน เหตุการณ์โควิดทำให้ช่องทางการจำหน่ายสินค้ามีความหลากหลายมากขึ้น โดยร้านค้าทางออฟไลน์พยายามใช้วีธีลดราคา การสร้างความรู้สึกดีให้กับลูกค้า การปรับปรุงการให้บริการเพื่อขยายส่วนแบ่งตลาด และใช้ช่องทางออนไลน์ผ่านสื่อ Social Media ที่สำคัญ เช่น Douyin และ Redbook ส่วนช่องทางการจำหน่ายออฟไลน์ที่สำคัญ ได้แก่ ร้าน Busy for you ซุปเปอร์มาเก็ต Sam’s Club ทั้งนี้ ร้านขายส่งสินค้าอาหารของว่างได้ปรับกลุยทธ์ที่สอดคล้องกับพัฒนาของตลาด

ช่องทางการจำหน่ายสินค้าอาหารว่าง แบ่งเป็น 3 ระยะ

ข้อมูลทั่วไป สินค้าอาหารว่างของจีน แบ่งได้เป็น 3 ประเภทสินค้า ได้แก่ (1) สินค้าอาหารว่างแบบปรุงรส เช่น ตีนไก่ คอเป็ด เส้นเผ็ด (2) สินค้าขบเคี้ยว เช่น ลูกอม ถั่วอบแห้ง ผลไม้เชื่อม (3) Bakery Products เช่น เค้ก ขนม นอกจากนี้ ข้อมูลจาก Frost & Sullivan สังเกตุได้ว่า ปี 2022 สินค้าอาหารว่างที่ได้รับความนิยมมากที่สุดเป็นประเภทน้ำตาลและเชื่อม มีสัดส่วนร้อยละ 24.2 รองลงมาเป็นสินค้าอาหารว่าาประเภทถั่ว คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 18.3 และเป็นของทอดกรอบ ร้อยละ 11.3

สินค้าอาหารของว่างได้ผลกระทบจากกำลังการซื้อและรสนิยมของผู้บริโภค หากรายได้ของผู้บริโภคเพิ่มสูงขึ้น ย่อมทำให้ตลาดสินค้าอาหารของว่างยกระดับไปสู่ความหลากหลายและนวัตกรรมสร้างสรรค์ องค์กรวิจัย Li Media Consulting ได้เปิดเผยข้อมูลปี 2023 ว่าผู้บริโภคสินค้าอาหารว่างจีนว่า มีสัดส่วนร้อยละ 67.7 เป็นผู้บริโภคเพศหญิง และร้อยละ 32.3 เป็นเพศชาย ซึ่งจำนวนร้อยละ 70 มีรายได้ต่อเดือนที่ 5,000 – 15,000 หยวน ในเมืองเอก (เมืองหลัก) มีผู้บริโภคร้อยละ 24.7 นิยมจัดซื้อสินค้าอาหารว่าง เมืองระดับ 2 และเมืองระดับ 3 เป็นสัดส่วนร้อยละ 21.9 และ 26.6 ตามลำดับ ส่วนผู้บริโภควัยรุ่นและวันกลางที่มีอายุ 21 – 45 ปี เป็นกลุ่มลูกค้าสำคัญในการใช้จ่ายสินค้าอาหารว่าง ซึ่งคิดเป็นสัดส่วนร้อย 80 ของผู้บริโภคทั้งหมด ซึ่งกลุ่มคนเหล่านี้มีความคิดแนวใหม่ที่ชอบทดลองของใหม่ และมีโอกาสซื้อต่อเนื่องสูง (Repurchase) ให้ความสำคัญเรื่องความรู้สึกการซื้อของ ซึ่งทำให้ผู้ขายต้องผลิตและคิดค้นสินค้าที่มีความพิเศษและนัตกรรมสร้างสรรค์ไม่ว่าจะเป็นตัวสินค้าหรือบรรจุภัณฑ์ ตลอดจนสร้างบรรยากาศการช็อปปิ้งที่มีความสนุกสนาน และการให้บริการลูกค้าอย่างใกล้ชิด Li Media Consulting คาดการณ์ว่าในอีก 5 ข้างหน้า ตลาดธุรกิจสินค้าอาหารว่างจีนจะพัฒนาเข้าสู่ยุคทีมีการขยายตัวอย่างรวดเร็ว จนถึงปี 2027 ขนาดธุรกิจจะสูงถึง 1.78 ล้านล้านหยวน

ความคิดเห็น สคต. ณ เมืองหนานหนิง

พร้อมกับกำลังการซื้อที่เพิ่มสูงของชาวจีน ตลาดสินค้าอาหารว่างเป็นธุรกิจอาหารที่มีศักยภาพสูง ปัจจุบันธุรกิจสินค้าอาหารว่างมีแนวโน้มพัฒนาไปสู่ความหลากหลายในด้านนวัตกรรมสร้างสรรค์มากขึ้น ส่วนร้านค้าจำหน่ายอาหารว่างขนาดใหญ่จะมีความแตกต่างจากร้านค้าทั่วไป โดยใช้แนวความคิดใหม่ๆ ในการดำเนินธุรกิจ จนพัฒนาเป็นธุรกิจใหม่ที่มีศักยภาพ ซึ่งอาจเป็นแนวความคิดสำหรับผู้ประกอบการไทยนำมาเป็นต้นแบบที่ดี เพื่อพัฒนาและบริหารจัดการธุรกิจสินค้าอาหารว่างในประเทศไทย นอกจากนี้ ยังเป็นโอกาสสำหรับสินค้าอาหารไทยขยายการส่งออกสู่ตลาดจีน ซึ่งประเทศไทยมีความได้เปรียบอุตสาหกรรมการผลิตสินค้าอาหาร ซึ่งเป็นที่ยอมรับว่าสินค้าอาหารไทยมีภาพลักษณ์และคุณภาพที่ดี มีรสชาติพิเศษเป็นเอกลักษณ์ที่น่าสนใจ และเป็นที่ต้องการในระดับสากล อีกทั้งเป็นสินค้าเป้าหมายของตลาดจีน ผู้ส่งออกไทยอาจต้องพิจารณาเรื่องกระแสนิยมสมัยใหม่ ในการยกระดับคุณภาพสินค้าอาหาร การผลิตและคิดค้นสินค้าอาหารใหม่ที่มีนวัตกรรมสร้างสรรค์ เพื่อตอบสนองความต้องการตลาดจีนที่นิยมสินค้าอาหารมีความหลากหลาย และแปลกใหม่ ตลอดจนคำนึกถึงเรื่องบรรจุภัณฑ์ และช่องทางการจำหน่าย โดยอาจร่วมมือกับร้านค้าจำหน่ายสินค้าอาหารรูปแบบใหม่ดังกล่าว เพื่อหาโอกาสเป็น Supplier สินค้าอาหารไทย การ Co-Branding หรือรับจ้างผลิต (OEM) เป็นต้น

ทั้งนี้ งานแสดงสินค้า THAIFEX-ANUGA ASIA 2024 ถือเป็นงานแสดงสินค้าอาหารที่ได้รับความสนใจสูงจากนานาชาติเป็นโอกาสสำหรับผู้ส่งออกไทยได้แสดงศักยภาพของสินค้าอาหารไทย และเป็นเวทีแลกเปลี่ยนความร่วมมือกับผู้ประกอบการนานาชาติ ทั้งนี้ เพื่อเปิดโอกาสให้ผู้นำเข้าจีนได้รับรู้สินค้าอาหารไทยมากขึ้น ขยายช่องทางการส่งออกสินค้าอาหารไทยสู่ตลาดจีน โดย สคต. ณ เมืองหนานหนิงได้จัดคณะผู้แทนการค้าเดินไปเจราจาการค้าในงานฯ หลายปีติดต่อกัน ซึ่งได้รับผลตอบรับเป็นที่น่าพอใจในทุกๆ ปีจากผู้นำเข้าชาวจีน

*********************************

จัดทำโดย สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ เมืองหนานหนิง

วันที่ 16 พฤษภาคม 2567

แหล่งที่มา :