สิ่งที่กำลังขับเคลื่อนการซื้ออาหารแช่แข็งในปัจจุบัน คือ อาหารนานาชาติ นวัตกรรมของบรรจุภัณฑ์ และการเพิ่มขึ้นของทางเลือกของอาหารเพื่อสุขภาพที่ดียิ่งขึ้น
เมื่อก่อนเวลาพูดถึงอาหารแช่แข็ง เราจะนึกถึงอะไรที่สะดวกสบาย ไม่ต้องตระเตรียม ทำให้ประหยัดเวลา ถึงแม้จะต้องแลกกับคุณภาพอาหารและความสดก็ตาม อย่างไรก็ดี ในช่วงหลายปีมานี้ อาหารเเช่เเข็งได้มีการพัฒนาไปมาก มีการทำการตลาดถึงประโยชน์ต่อสุขภาพ คุณภาพและรสชาติที่เป็นที่นิยมระดับโลก รวมถึงความรวดเร็วและความง่ายในการเตรียมอาหารแบรนด์ต่างๆ มีการวิจัยพัฒนาให้สามารถผลิตอาหารแช่แข็งได้ทุกชนิดและแม้ผู้บริโภคจะต้องการความสะดวกสบาย แต่ก็ไม่ยอมแลกความสะดวกสบายกับคุณภาพอาหารอีกต่อไป
“ความท้าทายสำหรับอาหารแช่แข็งคือการทำให้ผู้บริโภครู้สึกดีกับการรับประทานอาหารแช่แข็ง และสิ่งที่ตอบโจทย์นั้นคือนวัตกรรม ซึ่งอาจช่วยให้อาหารแช่แข็งมีคุณภาพสูงขึ้นหรือสะดวกสบายยิ่งขึ้น” นาย Joel Gregoire ผู้อำนวยการฝ่ายอาหารและเครื่องดื่มของ Mintel กล่าว
จากการผลวิจัยทั่วโลกในปี 2566 ของ Innova Market สองในสามของผู้บริโภคกำลังมองหาวิธีที่ง่ายและสะดวกเพื่อให้ได้รับสารอาหารที่เพียงพอในแต่ละวัน โดยเนื้อสัตว์ ปลา ไข่ อาหารสำเร็จรูป เครื่องเคียง และของขบเคี้ยวรวมกันเป็นร้อยละ 54 ของการเปิดตัวผลิตภัณฑ์อาหารแช่แข็งใหม่ในปีที่ผ่านมา แสดงให้เห็นว่าผู้บริโภคกำลังมองหาอาหารที่มีประโยชน์ควบคู่ไปกับประสิทธิภาพ
นาย Chris Roehl รองประธานฝ่ายต่างประเทศของบริษัท CJ Schwan’s ซึ่งมีแบรนด์อาหารแช่แข็ง เช่น Red Baron, Bibigo และ Pagoda เห็นว่าผู้คนกำลังมองหาอาหารเเละของว่างที่มีรสชาติ Authentic เพิ่มขึ้น ในขณะเดียวกันรสชาติเเบบดั้งเดิม (Traditional) ก็ยังคงเป็นที่นิยมเเละเติบโตได้ และความสนใจของผู้บริโภคในอาหารแช่แข็งยอดนิยม เช่น พิชซ่า ยังคงมีมากอยู่
แนวโน้มที่กำลังมาแรงในหมวดหมู่อาหารแช่แข็ง
- อาหารแช่แข็งแบบยกระดับ
ผู้ผลิตกำลังพัฒนาอาหารแช่แข็งที่มากกว่าแค่พิซซ่า ไก่ชุบแป้ง และเนื้อแฮมเบอร์เกอร์ จากข้อมูลของ The Food Industry Association (FMI) สหรัฐอเมริการะบุว่าร้อยละ 38 ของผู้ซื้ออาหารแช่แข็งบริโภคผลิตภัณฑ์แช่แข็งทุกวันหรือทุกๆ สองสามวัน ขณะที่ร้อยละ 66 เชื่อว่าอาหารแช่แข็งแบบที่ดีต่อสุขภาพมีให้เลือกอยู่มาก
ผู้อำนวยการฝ่าย Groceries ของร้านค้าในเครือ Nature’s Emporium ในออนแทริโอ แคนาดา เห็นว่าผู้บริโภคกำลังมองหาอาหารแช่แข็งที่ดีต่อสุขภาพเพิ่มขึ้น พร้อมเสริมว่าอาหารที่ทำจากพืช (plant-based) ได้รับประโยชน์จากแนวโน้มเพื่อสุขภาพนี้ สังเกตได้จากการที่เริ่มมีการพัฒนาอาหารกระแสหลัก เช่น Empanadas (รูปทรงคล้ายกะหรี่พัฟ) และ Perogies (เกี๊ยวของโปแลนด์) ที่เป็น plant-based นี่ถือเป็นการเน้นย้ำถึงแนวโน้มพฤติกรรมการรับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพและยั่งยืนมากขึ้น โดยสองแบรนด์ อาหารแช่แข็งที่โดดเด่นในการผลิตอาหาร plant-based ได้แก่ Amy’s Kitchen และ Gardein
ขณะที่ผลิตภัณฑ์จากเนื้อสัตว์ก็ได้รับการพัฒนาเช่นกัน เช่นผลิตภัณฑ์ของ President’s Choice (PC) ในเครือ Loblaws อย่างแฮมเบอร์เกอร์เนื้อไก่งวงสำหรับเทศกาลขอบคุณพระเจ้าที่มีการใส่เครื่องเคียงของไก่งวงลงไปด้วยในรูปแบบที่สะดวกพร้อมรับประทาน นอกจากนี้ PC ยังเข้าถึงความต้องการของผู้บริโภคที่รักการรับประทานพิซซ่าที่มากยิ่งขึ้น ด้วยผลิตภัณฑ์กลุ่ม Black Label ที่เน้นส่วนผสมระดับพรีเมียม กระบวนการผลิตแบบทำมือและอบด้วยเตาหิน ขณะที่พิซซ่าแช่แข็งของแบรนด์ Red Baron ทำการตลาดด้วยการอ้างถึงคุณภาพที่สูงขึ้น แต่ยังคงเน้นที่ความสะดวกสบาย โดยอ้างว่า สามารถรับประทานได้ภายในเวลาเพียงสามนาที
อย่างไรก็ดี ผลิตภัณฑ์แช่แข็งแบบ Gourmet เป็นเพียงส่วนประกอบเสริมของอาหารกลุ่มนี้ มากกว่าที่จะมาแทนที่ผลิตภัณฑ์ดั้งเดิม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงเวลาที่อัตราเงินเฟ้อสูง ผู้คนจะยังคงมองหาผลิตภัณฑ์อาหารที่ ราคาถูกและดีอยู่เสมอ
- ความสำคัญของบรรจุภัณฑ์
ความก้าวหน้าด้านบรรจุภัณฑ์มีผลต่อช่องทางในการเตรียมอาหารและการตลาดของอาหารแช่แข็ง โดยการพัฒนาที่สำคัญที่สุดประการหนึ่ง ที่จะทำให้สินค้าแตกต่างจากผลิตภัณฑ์แช่แข็งที่มีวางขายอยู่ คือ การสามารถมองเห็นอาหารผ่านบรรจุภัณฑ์ที่ใสและมีการปิดผนึกสุญญากาศ อาทิ พิซซ่าแช่แข็งจากร้าน Pizzeria Libretto ในโทรอนโต ซึ่งบรรจุภัณฑ์ช่วยให้ตัวผลิตภัณฑ์แสดงคุณภาพ และสามารถช่วยให้ผลิตภัณฑ์โดดเด่นในแผงขายอาหารแช่แข็งได้
นอกจากนี้ การทำผลิตภัณฑ์ให้สอดคล้องกับอุปกรณ์เตรียมอาหาร สามารถช่วยให้แบรนด์เข้าถึงกับลูกค้าได้ บรรจุภัณฑ์ที่ตอบโจทย์ เช่น อาหารที่สามารถปรุงได้ในหม้อทอดไร้น้ำมัน การพัฒนาสินค้าให้สามารถใช้ได้กับอุปกรณ์เตรียมอาหารที่หลากหลายถือเป็นสิ่งสำคัญสำหรับผู้บริโภค ช่วยสร้างความเชื่อมโยงกับผลิตภัณฑ์อาหารนั้น โดยผู้ค้าปลีกสามารถเสริมการเชื่อมโยงนี้ด้วยการสาธิตในห้างร้าน
- รสชาติระดับโลก
เช่นเดียวกับโซนอื่นๆในซุปเปอร์มาเก็ต แผนกอาหารแช่แข็งได้มีการพัฒนาไปพร้อมกับประชากรที่หลากหลายทางเชื้อชาติมากขึ้นของแคนาดา และมีการรวบรวมผลิตภัณฑ์ที่ได้รับแรงบันดาลใจจากอาหารจากทั่วโลก เพื่อตอบสนองความต้องการของผู้ย้ายถิ่นฐานเข้ามาใหม่และชาวแคนาดาที่มองหารสชาติที่หลากหลาย
ในบรรดาสินค้าแช่แข็งกว่า 30 รายการของแบรนด์ Conagra ซึ่งเพิ่งเปิดตัวสินค้าใหม่ในช่วงไม่กี่เดือนที่ผ่านมา ประกอบด้วย พาสต้ากระทะของ Bertolli และ Home Menu meals ของ P.F. Chang ซึ่ง Conagra ได้พิจารณาปรับเปลี่ยนผลิตภัณฑ์ตามข้อมูลท้องถิ่นและระดับโลก โดยมีเป้าหมายเพื่อตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคเป็นหลัก โดยมองว่าภูมิทัศน์หลากวัฒนธรรมในแคนาดาเป็นโอกาสในการสร้างความพึงพอใจให้กับผู้คนจากทุกภูมิหลัง
นาย Roehl ชี้ให้เห็นการขยายตัวอย่างมีนัยสำคัญของอาหารได้รับแรงบันดาลใจจากเอเชีย โดยยกตัวอย่างผลิตภัณฑ์จากแบรนด์ Bibigo เช่น เกี๊ยวนึ่ง เกี๊ยวสไตล์เกาหลี เกี๊ยวมินิ และข้าวผัด นอกจากนี้ แบรนด์ Pagoda ก็วางจำหน่ายผลิตภัณฑ์อาหารนานาชาติเช่นกัน เช่น เปาะเปี๊ยะ เกี๊ยวปู
ผู้อำนวยการฝ่ายอาหารและเครื่องดื่มของ Mintel เชื่อว่า อาหารแช่แข็งเป็นช่องทางที่ดีสำหรับการทดลองอาหารสูตรแปลกใหม่และเป็นโอกาสที่ดีของผู้บริโภคในการลองอาหารนานาชาติเพราะไม่ต้องห่วงเรื่องขั้นตอนการเตรียมอาหาร
- การให้ความสำคัญกับรายละเอียดเล็กๆน้อยๆ
นอกจากการเพิ่มยอดขายอาหารแช่แข็งด้วยรสชาติสากลและนวัตกรรมบรรจุภัณฑ์แล้ว ยังมีสิ่งเล็กๆ ที่อาจสร้างความสนใจในกลุ่มผู้บริโภค เช่น การช่วยให้ผู้บริโภคเห็นภาพผลิตภัณฑ์ในสถานการณ์จริง อาทิ สินค้า 9 Minute No Flip Potato Patties ของ McCain เป็นการสื่อสารทางการตลาดที่เข้าใจจี้จุดปัญหาของผู้บริโภคที่วุ่นวายกับการทำอาหารเช้าจนไม่มีเวลากลับด้านมันฝรั่งขณะทอด โดยผ่านนวัตกรรมสินค้าอาหารที่ไม่จำเป็นต้องกลับด้านเวลาทอด เป็นการสื่อสารว่านวัตกรรมช่วยแก้ไขปัญหาเล็กๆน้อยๆ ในชีวิตประจำวันของผู้คนได้
ที่มา: บทความของ Matt Semansky ตีพิมพ์ใน Canadian Grocer ฉบับเดือนธันวาคม 2566/มกราคม 2567
ความเห็นของ สคต.
อาหารแช่แข็งเป็นกลุ่มสินค้าที่ศักยภาพสูงในแคนาดา โดยมีการคาดการณ์ว่ายอดจำหน่ายในปี 2566 มีมูลค่ารวม 7.3 พันล้านเหรียญแคนาดา (1.97 หมื่นล้านบาท) มีอัตราขยายตัวเฉลี่ยร้อยละ 4.3 โดยทุกวันนี้ สินค้าอาหารแช่แข็งมีการใช้นวัตกรรมใหม่ๆ ในการพัฒนาสินค้าในรูปแบบที่หลากหลาย ซึ่งในอดีตสินค้ากลุ่มนี้ เคยถูกมองว่าเป็นอาหารราคาประหยัดและไม่ค่อยมีคุณค่าทางโภชนาการมากนัก แต่ทุกวันนี้สินค้ากลุ่มนี้ได้พัฒนาในเรื่องคุณภาพและรสชาติ รวมถึงการให้ความสำคัญถึงคุณค่าทางโภชนาการและพัฒนาบรรจุภัณฑ์ อาทิ เพิ่มความสะดวกในการเตรียมปรุงทั้งได้ทั้งในเตาอบ (Oven) หรือหม้อทอดไร้น้ำมัน (Air Fryer) ตอบโจทย์ความต้องการสินค้าที่มีความซับซ้อนมากขึ้น เพิ่มความสะดวกและทางเลือกใหม่ๆ ให้กับผู้บริโภค ซึ่งผู้ประกอบการไทยควรติดตามทิศทางแนวโน้มตลาดอาหารแช่แข็ง โอกาสของสินค้าอาหาร Value Added ที่มีตั้งแต่ อาหารคาว (Meal) ของหวาน (Dessert) และของทานเล่น (Snack) ในรูปแบบอาหารแช่แข็งต่อไป
โปรดติดตามความเคลื่อนไหวในการค้าระหว่างประเทศผ่าน ช่องทางต่างๆ ของกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ www.ditp.go.th และ www.thaitrade.com หรือโทรปรึกษาเรื่องการค้าระหว่างประเทศที่กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ โทร. 1169 (หากโทรจากต่างประเทศ โปรดติดต่อที่ โทร. +66 2792 6900)