ที่มาภาพ: https://www.digitalcrew.com.au/blogs-and-insights/why-meituan-dianping-is-winning-as-an-app/
Wei Jia Liang Pi (魏家凉皮) เป็นร้านอาหารเชนแนวฟาสต์ฟู้ด ก่อตั้งขึ้นในปี 2542 และได้รับรางวัล “บะหมี่ 10 อันดับแรกของจีน (中国十佳特色面食)” และ “เครื่องหมายการค้าที่มีชื่อเสียงของซีอาน (西安市著名商标)” ปัจจุบันมีสาขาในส่านซี ปักกิ่ง เทียนจิน และหลานโจวในมณฑลกานซู่ โดยมีร้านค้ามากกว่า 300 แห่งในเจิ้งโจวและเมืองอื่น ๆ ซึ่ง นอกจาก Wei Jia Liang Pi แล้ว บริษัทแม่ Huarong Weijia (华荣魏家) ยังมีบริษัทย่อยอีกหลายบริษัทเช่น Weijia Convenience (魏家便利), Wesley Burger (魏斯理汉堡), Weike Coffee (魏客咖啡), Liu Laosan Roujiamo (刘老三肉夹馍) เป็นต้น
ที่มาภาพ: http://en.weijialiangpi.com/html/brand/index.html
หลังจากที่ทั้งสองฝ่ายพยายามเจรจากันราวครึ่งเดือน Xi’an Weijia Liangpi ตัดสินใจระงับธุรกิจส่งอาหารกับแอปยักษ์ใหญ่อย่าง Meituan ตั้งแต่ปลายเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา โดยร้าน Wei Jia Liang Pi ในเมืองใหญ่ได้เริ่มถอนตัวออกจากแอป Meituan และบางสาขาปฏิเสธไม่ให้คนขับมาช่วยสั่งอาหารแทนหรือให้คนขับเข้ามาห่ออาหารเอง ในปัจจุบันร้านค้าของ Wei Jia Liang Pi ในซีอานและพื้นที่อื่น ๆ ขึ้นสถานะ “งดให้บริการ” ในแอป Meituan และจำกัดการแสดงผล นับเป็นครั้งแรกที่แบรนด์ร้านอาหารขนาดใหญ่ได้ประกาศยุติความร่วมมืออย่างชัดเจนกับแพลตฟอร์มจัดส่งอาหารชั้นนำโดยสมัครใจ ซึ่งส่งผลให้เรื่องนี้ถูกพูดถึงติดอันดับ 1 ในโลกโซเชี่ยลของจีน
ที่มาภาพ: https://redian.news/wxnews/436025
ในความเป็นจริงนั้น เคยมีความขัดแย้งระหว่างฝ่ายที่เกี่ยวข้องกับ Meituan ก่อนหน้าหลายครั้ง ทั้ง แบรนด์ชากระแสหลักหลายแบรนด์อย่าง HEYTEA (喜茶), Naixue’s Tea (奈雪的茶), Chabaidao (茶百道), Guming (古茗), Michelle Bingcheng (蜜雪冰城) และ Shuyishao Xiancao (书亦烧仙草) ได้รวมตัวกันและประกาศยกเลิกส่วนลดในแอปของ Meituan หลังจากนั้น องค์กรต่างๆ เช่น Nanchong Hot Pot Association (四川省南充市火锅协会) ในมณฑลเสฉวน และสมาคมการจัดเลี้ยง 33 แห่งในมณฑลกวางตุ้งได้ออกจดหมายเปิดผนึกและเจรจากับ Meituan โดยชี้ให้เห็นว่า Meituan เพิ่มค่าคอมมิชชั่นเพียงฝ่ายเดียว คล้ายการผูกขาด และแสดงถึงการแข่งขันที่ไม่เป็นธรรม จากความขัดแย้งประปรายในช่วงแรกจนถึงการประกาศถอนตัวของบริษัทอาหารชั้นนำ
ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ร้านอาหารหลายแห่งเร่งเข้าสู่ตลาดสั่งอาหารออนไลน์เนื่องจากผลิตภัณฑ์หลักเหมาะสำหรับช่องทางการสั่งอาหารกลับบ้าน โดยตั้งแต่ปี 2562 ถึงปี 2565 รายได้จากช่องทางสั่งอาหารกลับบ้านของบริษัทบริการสั่งอาหารอยู่ที่ 845 ล้านหยวน (ประมาณ 4,225 ล้านบาท), 1,137 ล้านหยวน (ประมาณ 5,685 ล้านบาท), 1,539 ล้านหยวน (ประมาณ 7,695 ล้านบาท) และ 1,718 ล้านหยวน (ประมาณ 8,590 ล้านบาท) ตามลำดับ และค่าบริการสั่งอาหารกลับบ้านอยู่ที่ 195 ล้านหยวน (ประมาณ 975 ล้านบาท), 292 ล้านหยวน (ประมาณ 1,460 ล้านบาท), 382 ล้านหยวน (ประมาณ 1,910 ล้านบาท) และ 416 ล้านหยวน (ประมาณ 2,080 ล้านบาท) ตามลำดับ ซึ่งคิดเป็นร้อยละ 23.08, 25.68, 24.82 และ 24.21 ตามลำดับ
ปี |
รายได้จากช่องทางสั่งอาหารกลับบ้าน (ล้านหยวน) |
2562 |
845 |
2563 |
1,137 |
2564 |
1,539 |
2565 |
1,718 |
ในปี 2565 จำนวนธุรกรรมการจัดส่งอาหารของแอป Meituan อยู่ที่ 17,670.2 ล้านครั้ง ซึ่งเพิ่มขึ้นร้อยละ 14 จากปีที่ผ่านมา และรายได้จากบริการของบริษัทจะอยู่ที่ 70,064 ล้านหยวน (ประมาณ 350,320 ล้านบาท) เพิ่มขึ้นร้อยละ 22.7 จากปีที่แล้ว ซึ่งเพิ่มขึ้นเพียงร้อยละ 11.3 เท่านั้น หมายความว่าจำนวนเงินที่ร้านค้าจ่ายสำหรับการจัดส่งต่อครั้งจะเพิ่มขึ้น ในขณะที่ต้นทุนของการจัดส่งครั้งเดียวที่คนขับส่งอาหารได้รับจะลดลง ในช่วงเวลาเดียวกัน ทางด้านค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องกับการจัดจำหน่ายซึ่งโดยส่วนใหญ่เป็นค่าใช้จ่ายของคนขับส่งอาหารนั้นอยู่ที่ 80,190 ล้านหยวน (ประมาณ 400,950 ล้านบาท) เพิ่มขึ้นเพียงร้อยละ 11.3 เมื่อเทียบเป็นรายปี ซึ่งหมายความว่าจำนวนเงินที่ร้านค้าจ่ายต่อการจัดส่งหนึ่งครั้งจะเพิ่มขึ้น ในขณะที่ต้นทุนของการจัดส่งต่อครั้งที่คนขับส่งอาหารได้รับจะลดลง
ที่มาภาพ: https://redian.news/wxnews/436025
ในไตรมาสที่ 1 ของปี 2566 จำนวนธุรกรรมการจัดส่งเพิ่มขึ้นร้อยละ 14.9 เมื่อเทียบเป็นรายปี และรายได้จากบริการจัดส่งจะเพิ่มขึ้นร้อยละ 18.8 เมื่อเทียบเป็นรายปี ในช่วงเวลาเดียวกัน อัตรากำไรจากการดำเนินงานของธุรกิจหลักในท้องถิ่นของ Meituan เพิ่มขึ้นจากร้อยละ 13.8 ในช่วงเวลาเดียวกันในปี 2565 เป็นร้อยละ 22 และธุรกิจส่งอาหารกลายเป็นรูปแบบธุรกิจเติบโตอย่างรวดเร็ว โดย Meituan สามารถเปลี่ยนแปลงจากการขาดทุนเป็นกำไรได้สำเร็จ โดยมีกำไรสุทธิ 3,358 ล้านหยวน (ประมาณ 16,790 บาท) เพิ่มขึ้นอย่างมากจากขาดทุน 5,703 ล้านหยวน (ประมาณ 28,515 ล้านบาท) ในช่วงเดียวกันของปีที่แล้ว
ที่มาภาพ: https://zhuanlan.zhihu.com/p/433021693
เดิมที แพลตฟอร์ม ร้านค้า คนขับ และผู้บริโภคต่างทำหน้าที่ของตนในขบวนการจัดส่งอาหารนี้ บนพื้นฐานของการปรับปรุงประสิทธิภาพการดำเนินงานโดยรวมของสังคม พวกเขาตระหนักถึงคุณค่าของหน้าที่ตัวเอง จากการวิเคราะห์ข้อมูลทางการเงินของ Meituan นั้น เผยให้เห็นว่าบริษัทยังคงใช้ประโยชน์จากสถานะที่แข็งแกร่งในระบบวงจรการสั่งอาหารออนไลน์เพื่อบีบเอาผลกำไรจากผู้ค้าและคนขับส่งอาหาร และเมื่อแพลตฟอร์มอย่าง Meituan เริ่มใช้ความได้เปรียบมาขูดรีดผลกำไรและทำลายความสมดุลของวงจรการส่งอาหารนี้ก็จะพบกับปัญหาในกระบวนการจับส่งอาหารถึงมือลูกค้า เหตุผลพื้นฐานเพียงข้อเดียวที่ทำให้ Wei Jia Liang Pi เลิกทำธุรกิจส่งอาหารกับแอป Meituan นั่นคือไม่สามารถทำเงินผ่านช่องทางนี้ได้
เมื่อการแข่งขันในด้านอินเทอร์เน็ตบนมือถือเปลี่ยนความนิยมโดยไม่ยึดติดกับผู้ประกอบการรายใหญ่ ส่งผลให้ผู้ประกอบการรายใหญ่เผชิญความท้าทายในการเปลี่ยนแปลง ส่งผลให้บริษัทต้องหาวิธีชดเชยรายได้ที่ลดลงเช่น การลดค่าใช้จ่ายในการขายและการตลาด หรือหารายได้จากช่องทางอื่นๆ ซึ่ง Meituan ที่ค่อนข้างผูกขาดในแอปสั่งอาหารนั้น ก็หันมาเพิ่มอัตราค่าคอมมิชชันเป็นอันดับแรก ซึ่งท้ายที่สุดแล้วผลลัพธ์ก็ส่งผลต่อธุรกิจ เนื่องจาก Wei Jia Liang Pi ระงับธุรกิจส่งอาหารเฉพาะกับ Meituan แต่ยังคงดำเนินธุรกิจกับแพลตฟอร์มส่งอาหารรายอื่น ๆ
ข้อคิดเห็นของสคต.เซี่ยงไฮ้
การทำธุรกิจจะต้องพึ่งพาอาศัยทุกภาคส่วนทั้งเล็กและใหญ่ แม้ว่าจะเป็นส่วนเล็กๆที่ทำงานผิดปกติ แต่ก็จะส่งผลกระทบต่อประสิทธิภาพและรายได้ขององค์กรโดยรวม จากบทเรียนของ Meituan ที่มุ่งเน้นกำไรโดยพยายามบีบเอารายได้จากค่าคอมมิชชั่นที่ทางร้านค้าและคนขับส่งอาหารจะต้องจ่ายให้ ทำให้เกิดความไม่พึงพอใจ และเรื่องบานปลายถึงเชนร้านอาหารขนาดใหญ่อย่าง Wei Jia Liang Pi ประกาศยุติความร่วมมือและไม่ขายอาหารผ่านทางแอป Meituan นอกจากเสียรายได้จากการที่ลูกค้าสั่งอาหารจากร้าน Wei Jia Liang Pi ผ่านทางแอปแล้ว ยังทำให้ภาพลักษณ์ของ Meituan เสียหาย หลักของการดำเนินธุรกิจโดยเฉพาะในยุคปัจจุบันที่ภาพลักษณ์ของแบรนด์มีความสำคัญ หากดำเนินธุรกิจโดยคำนึงถึงกำไรเพียงอย่างเดียว อาจะส่งผลเสียหายต่อธุรกิจมากกว่ากำไรที่คาดหวังว่าจะได้เช่นกัน
________________________________________________________________________________
จัดทำโดย สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ นครเซี่ยงไฮ้
วันที่ 21 มิถุนายน 2566
แหล่งที่มา
http://en.weijialiangpi.com/html/wei/index.html
https://redian.news/wxnews/436025
https://www.sohu.com/a/684534879_562312?scm=1101.topic:52717:5.0.9.a2_3X190-0806_917&spm=smpc.channel_207.block3_52_frLlQF_1_fd.1.1686535851322Cia5mjG_836