จับตาแนวโน้มอุตสาหกรรมอาหารสัตว์เลี้ยงในเซอร์เบีย

ข่าวเด่นประจำสัปดาห์ สคต. ณ กรุงบูดาเปสต์ วันที่ 14-18 สิงหาคม 2566
www.thaitradebudapest.hu / Facebook Fanpage: @ThaiTradeBudapest
ขอขอบคุณภาพประกอบจาก Andrew S @ Unsplash

• การผลิตและการค้าระหว่างประเทศ

ประเทศเซอร์เบียมีทั้งการผลิตอาหารสัตว์เลี้ยงได้เองภายในประเทศ มีการนำเข้าสินค้าเกรดพรีเมียม รวมทั้งการส่งออก โดยเซอร์เบียส่งออกอาหารสัตว์เลี้ยงไปยังตลาด 33 ประเทศทั่วโลก นับเป็นผู้ส่งออกอาหารสัตว์เลี้ยงอันดับที่ 23 ของโลก โดยมีอิตาลี โปแลนด์ ตุรกี กรีซ และสหรัฐอเมริกา เป็นตลาดรับซื้อหลัก นอกจากนี้ การส่งออกอาหารสัตว์เลี้ยงไปยังรัสเซียในช่วงเดือนมกราคม – พฤษภาคม 2566 เพิ่มขึ้น 117.5% จากช่วงเวลาเดียวกันของปีก่อนหน้า สินค้าอาหารสัตว์เลี้ยงของเซอร์เบียจึงกลายเป็นสินค้าส่งออกอันดับ 3 ที่เซอร์เบียส่งออกไปยังรัสเซีย สืบเนื่องจากมาตรการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจของสหภาพยุโรป ทำให้รัสเซียหันมาหาพันธมิตรสำคัญอย่างเซอร์เบีย จากข้อมูลปี 2565 เซอร์เบียมีสัดส่วนการส่งออกสินค้าอาหารสัตว์เลี้ยงคิดเป็นประมาณ 1% ของการค้าโลก ในขณะที่ไทยอยู่ที่ลำดับ 3 ด้วยสัดส่วนการส่งออกประมาณ 10.7% ของการค้าทั่วโลก

หน่วยงาน International Trade Centre ระบุว่าในปี 2565 เซอร์เบียมีมูลค่าการส่งออกสินค้าอาหารสัตว์เลี้ยง (พิกัดอัตราศุลกากร 230910) อยู่ที่ 152.47 ล้านเหรียญสหรัฐ (ประมาณ 5,394.77 ล้านบาท) เพิ่มขึ้น 14% เมื่อเทียบกับปี 2564 ส่วนช่วงเดือนมกราคม-พฤษภาคม 2566 มูลค่าการส่งออกอยู่ที่ประมาณ 57.54 ล้านเหรียญสหรัฐ (ประมาณ 2,035.91 ล้านบาท) ขยายตัว 33.6% เมื่อเทียบกับช่วงเดือนมกราคม-พฤษภาคม ปี 2565

ด้านการนำเข้าอาหารสัตว์เลี้ยงของเซอร์เบีย ในปี 2565 มีมูลค่า 62.687 ล้านเหรียญสหรัฐ (ประมาณ 2,216.61 ล้านบาท) ประเทศต้นทางที่เซอร์เบียนำเข้าอาหารสัตว์เลี้ยงเป็นหลัก ได้แก่ ฮังการี โปแลนด์ อิตาลี เยอรมนี และฝรั่งเศส สำหรับการนำเข้าอาหารสัตว์จากไทย ในปี 2565 เซอร์เบียนำเข้าอาหารสัตว์จากไทย 1.4 แสนเหรียญสหรัฐ (ประมาณ 4.95 ล้านบาท) ซึ่งยังมีสัดส่วนน้อยเมื่อเทียบกับมูลค่าการนำเข้าจากประเทศอื่น ปัจจัยสำคัญที่เป็นอุปสรรคต่อการส่งออกอาหารสัตว์เลี้ยงจากไทยไปยังเซอร์เบีย คือ อัตราภาษีทั่วไป (MFN Applied Rate) ที่อยู่ที่ 20.0% และยังไม่มีการทำความตกลง เพื่อขอรับสิทธิประโยชน์พิเศษทางการค้าระหว่างไทยกับเซอร์เบีย

• เทรนด์สำคัญในการเลือกซื้อสินค้าอาหารสัตว์เลี้ยงของชาวเซอร์เบีย ได้แก่
• อาหารเกรดพรีเมี่ยม: เจ้าของสัตว์เลี้ยงในเซอร์เบียที่ต้องการตอบสนองต่อข้อจำกัดสุขภาพเฉพาะของสัตว์เลี้ยงมักจะเลือกซื้ออาหารสัตว์เกรดพรีเมี่ยม เป็นยี่ห้อที่น่าเชื่อถือ ที่มีการคิดค้นสูตรเฉพาะต่างๆ เช่น สูตรลดโคลเรสเตอรอล สูตรบำรุงขน สูตรกำจัดก้อนขน สูตรสำหรับสัตว์ที่เลี้ยงในบ้าน สูตรสำหรับสัตว์ที่แพ้อาหารง่าย สูตรสำหรับสัตว์ที่มีอายุมาก เป็นต้น โดยใช้วัตถุดิบในการผลิตที่มีคุณภาพสูง ทำให้มีราคาสูงกว่าอาหารสัตว์เกรดมาตรฐาน
• Health and Wellness: เจ้าของสัตว์เลี้ยงให้ความสำคัญกับการบำรุงสุขภาพและดูแลความเป็นอยู่ของสัตว์เลี้ยง ต้องการอาหารสัตว์เลี้ยงที่ส่งเสริมสุขภาพ และทำให้สัตว์เลี้ยงอายุยืน เช่น อาหารสัตว์เลี้ยงที่มีแหล่งโปรตีนสูง มีสารอาหารที่จำเป็นครบถ้วน รวมถึงสารอาหารเสริมต่างๆ เช่น โปรไบโอติกและสารต้านอนุมูลอิสระ เป็นต้น
• Pet Humanization: การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการเลี้ยงสัตว์เลี้ยงของชาวเซอร์เบียที่เปลี่ยนจากการเป็นเจ้าของเพียงอย่างเดียว กลายเป็นการเลี้ยงดูสัตว์เลี้ยงของตนเสมือนลูกหรือสมาชิกในครอบครัว นำไปสู่ความต้องการเลือกอาหารสัตว์เลี้ยงที่มีคุณภาพมากขึ้น แม้ว่าราคาจะสูงมากกว่าสินค้าในมาตรฐานปกติ เช่น อาหารออร์แกนิคที่ผ่านกระบวนการปรุงแต่งที่น้อยที่สุด สินค้าอาหารสัตว์เลี้ยงสำหรับเค้กวันเกิด เป็นต้น
• อาหารที่พกพาง่าย: ชาวเซอร์เบียในเขตเมืองหลวงหรือเมืองใหญ่ๆ ที่ต้องพาสัตว์เลี้ยงออกไปเดินเล่นนอกบ้าน หรือท่องเที่ยวนอกสถานที่ ต้องการอาหารสัตว์เลี้ยงที่พกพาสะดวก ไม่ยุ่งยาก เช่น อาหารสัตว์เลี้ยงแบบแห้ง หรือขนมขบเคี้ยวหรือของว่าง เป็นต้น
• อาหารสำหรับสัตว์เลี้ยงประเภทอื่นๆ: นอกจากสุนัขและแมวแล้ว ชาวเซอร์เบียจำนวนมากยังนิยมเลี้ยงสัตว์ประเภทอื่นๆ ด้วย อาทิ นก ปลา กระต่าย และสัตว์ฟันแทะขนาดเล็ก เช่น หนูแฮมสเตอร์ หนูตะเภา หนูแกสบี้ เม่นแคระ กระรอก เป็นต้น ซึ่งถึงแม้ว่าจะยังเป็นตลาดขนาดเล็ก แต่เจ้าของสัตว์เลี้ยงในกลุ่มนี้ มีความต้องการสินค้าอาหารสัตว์เลี้ยงที่มีคุณภาพ เนื่องจากมีกำลังซื้อ
• การใช้แพลตฟอร์มออนไลน์ในการเลือกซื้อสินค้าฯ ข้อมูลจากแพลตฟอร์ม e-Commerce idealno.rs ประจำปี 2565 ระบุว่าอาหารสัตว์เลี้ยงเป็นหนึ่งในสินค้าขายดีอย่างต่อเนื่อง ส่วนหนึ่งเกิดจากพฤติกรรมการจับจ่ายที่เปลี่ยนไปในช่วงการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ที่ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมผู้บริโภคให้ซื้อของออนไลน์มากขึ้น เพราะความสะดวกสบายที่บริษัทจำหน่ายฯ จัดส่งถึงบ้าน ผ่านบริษัทขนส่งเอกชน
• ค่าใช้จ่ายเฉลี่ยในการเลี้ยงสัตว์เลี้ยงในเซอร์เบีย อาทิเช่น
  • อาหารชนิดเปียกบรรจุซองสำหรับแมว ขนาด 100 กรัม ราคาประมาณ 22-40 บาท
  • อาหารชนิดเปียกบรรจุซองสำหรับสุนัข ขนาด 100 กรัม ราคาประมาณ 27-45 บาท
  • ทรายแมว ขนาด 5 ลิตร ราคาประมาณ 165 บาท
  • แชมพูสำหรับสัตว์เลี้ยง ขนาด 250 มิลลิลิตร ราคาประมาณ 165 บาท
  • วัคซีนสำหรับสัตว์เลี้ยง คลินิกเอกชน ราคาเริ่มต้นประมาณ 395 บาท
  • ยาถ่ายพยาธิสำหรับสุนัข ราคาเม็ดละประมาณ 80 บาท
  • การทำหมันสัตว์เลี้ยง เพศผู้ ราคาเริ่มต้นประมาณ 1,650 บาท ส่วนเพศเมีย ราคาเริ่มต้น ประมาณ 2,300 บาท
  • (หมายเหตุ: ข้อมูลจากเว็บไซต์ข่าว danar.rs (ข้อมูลล่าสุดเดือนมกราคม 2566)

• ต้นทุนการผลิตอาหารสัตว์เลี้ยง

ตั้งแต่ปี 2562 ต้นทุนสินค้าสำหรับสัตว์เลี้ยงปรับตัวสูงขึ้นในช่วง 30%-50% โดยเฉพาะยารักษาโรคสำหรับสัตว์เลี้ยงที่สูงขึ้นถึง 50% โดยปัจจัยที่ส่งผลต่อการปรับตัวสูงขึ้น คือราคาวัตถุดิบผลิตอาหารสัตว์เลี้ยง สารเติมแต่ง และอาหารเสริม ที่ต้องนำเข้าจากต่างประเทศ

อย่างไรก็ดี ลักษณะสำคัญของตลาดสินค้าและบริการสำหรับสัตว์เลี้ยง คือ มีอุปสงค์ตลอดทั้งปี ผู้บริโภคให้ความสำคัญกับคุณภาพสินค้าและมี Brand Loyalty สูง อีกทั้ง เป็นธุรกิจที่ทำกำไรได้สูง โดยสำหรับผู้ค้าปลีกโดยทั่วไปจะได้กำไรประมาณ 20% สำหรับผู้ผลิตอาหารสัตว์เลี้ยง เมื่อพิจารณาจากผลประกอบการฯ พบว่ากำไรสุทธิรวมของเกือบทุกบริษัทที่ประกอบกิจการผลิตอาหารสัตว์เลี้ยงในเซอร์เบีย ในปี 2562 2563 และ 2564 อยู่ที่ประมาณ 8.2 ร้อยล้านบาท 2.8, ประมาณ 9.2 ร้อยล้านบาท และประมาณ 1.69 พันล้านบาท ตามลำดับ ทั้งนี้ ในปัจจุบัน มีบริษัทที่ประกอบกิจการผลิตอาหารสำเร็จรูปสำหรับสัตว์เลี้ยงในเซอร์เบียจำนวน 58 แห่ง โดยมีทั้งโรงงานสัญชาติเซอร์เบีย และโรงงานบริษัทต่างชาติที่ใช้เซอร์เบียเป็นฐานการผลิต

ข้อคิดเห็นและบทวิเคราะห์ของ สคต.

จากข้อมูลข้างต้น แสดงให้เห็นว่าสินค้าอาหารสัตว์เลี้ยงในเซอร์เบียมีสัดส่วนในตลาดมากขึ้น ส่งผลดีต่อธุรกิจอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับสัตว์เลี้ยง เช่น คลินิกสัตวแพทย์ สปาสำหรับสัตว์ คาเฟ่สัตว์เลี้ยง โรงแรมสัตว์เลี้ยง ครูฝึกสัตว์เลี้ยง เป็นต้น และเจ้าของสัตว์เลี้ยงยินดีที่จะจ่ายเงินเพื่อซื้อสินค้าหรือรับบริการที่มีคุณภาพให้แก่สัตว์เลี้ยง เนื่องจากมองว่าสัตว์เลี้ยงในปัจจุบันเป็นเหมือนสมาชิกในครอบครัว

สคต. ณ กรุงบูดาเปสต์ เล็งเห็นว่าผู้ประกอบการไทยมีโอกาสพัฒนาคุณภาพอาหารสัตว์เลี้ยงให้สอดคล้องกับแนวโน้มการดูแลของเจ้าของสัตว์เลี้ยงในปัจจุบัน โดยสามารถนำเสนอสินค้าฯ ของตนเองในตลาดเซอร์เบียในรูปแบบ อาทิ

1. ผลิตสินค้าอาหารสัตว์เลี้ยงเกรดพรีเมี่ยม ที่มีคุณภาพสูง และเหมาะสมสำหรับสุขภาพของสัตว์เลี้ยงแต่ละคุณลักษณะ
2. วัตถุดิบสำหรับอาหารสัตว์เลี้ยง ที่ผู้ประกอบการไทยมีศักยภาพในการส่งออก ได้แก่

• ปลาและอาหารทะเล
• เศษเนื้อและชิ้นส่วนเนื้อสัตว์ เช่น เครื่องในสัตว์ เป็นต้น
• ธัญพืช เช่น ข้าว ข้าวสาลี และข้าวโพด ซึ่งเป็นส่วนประกอบสำคัญในอาหารสัตว์เลี้ยงหลายประเภท
• โปรตีนทางเลือก เช่น แมลง สำหรับผลิตเป็นอาหารสัตว์เลี้ยงเกรดพรีเมี่ยม
• สารเติมแต่งและอาหารเสริมจากธรรมชาติ สำหรับสูตรอาหารที่เน้นการบำรุงรักษาสุขภาพสัตว์เลี้ยง

3. บรรจุภัณฑ์สำหรับอาหารสัตว์เลี้ยง เป็นส่วนสำคัญของการเลือกซื้ออาหารสัตว์เลี้ยง เนื่องจากบรรจุภัณฑ์ ที่ดีจะสามารถช่วยรักษาคุณภาพความสดใหม่และความปลอดภัยของอาหาร อีกทั้ง ส่งเสริมความน่าดึงดูดใจของผลิตภัณฑ์ นอกจากนี้ ยังควรมุ่งเน้นบรรจุภัณฑ์เพื่อความยั่งยืน (Sustainable Packaging) ให้ความสำคัญกับแนวโน้มการรักษ์โลก สามารถย่อยสลายได้ทางชีวภาพ และเกิดมลพิษน้อยที่สุดในด้านการผลิต
4. กฎระเบียบที่เกี่ยวข้องกับการส่งออกผลิตภัณฑ์เกี่ยวกับอาหารสัตว์เลี้ยง ซึ่งผู้ประกอบการไทยจำเป็นต้องใช้เป็นเกณฑ์มาตรฐานการผลิตในการส่งออกมายังภูมิภาคนี้

สคต. ณ กรุงบูดาเปสต์ ขอยกตัวอย่างเฉพาะอาหารสัตว์เลี้ยง โดยกฎระเบียบของกระทรวงเกษตร ป่าไม้ และการจัดการน้ำประเทศเซอร์เบีย กำหนดให้ผู้ส่งออกสินค้าอาหารสัตว์เลี้ยงจากประเทศต่างๆ รวมทั้งไทยมายังเซอร์เบีย ทั้งแบบบรรจุกระป๋อง บรรจุถุง และของแทะ ต้องมีหนังสือรับรองสุขอนามัยสินค้าสำหรับการส่งออก หรือการผ่านแดนประเทศเซอร์เบีย (Health Certificate for pet food, intended for dispatch to or for transit through the Republic of Serbia) ประกอบสินค้าทุกแบบ ส่วนขั้นตอนอื่นๆ สามารถศึกษาได้จากเว็บไซต์ของศูนย์บริการส่งออกแบบเบ็ดเสร็จ กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ

หากผู้ประกอบการไทยท่านใดสนใจศึกษาตลาดสินค้าสำหรับสัตว์เลี้ยงในเซอร์เบีย สคต. ณ กรุงบูดาเปสต์ ขอแนะนำงานแสดงสินค้าและบริการเกี่ยวกับสัตว์เลี้ยง Pet Vet Expo ซึ่งจะจัดขึ้นครั้งต่อไปช่วงเดือนพฤษภาคม 2567 ณ ศูนย์ประชุมและจัดแสดงสินค้านานาชาติ Štark Arena กรุงเบลเกรด ประเทศเซอร์เบีย ซึ่งภายในงานจะมีกิจกรรมจับคู่ธุรกิจ B2B เพื่อเปิดโอกาสให้ผู้เข้าร่วมงานได้รู้จักธุรกิจ และคู่ค้าที่มีศักยภาพ สามารถศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่เว็บไซต์ https://petvetexpo.com/

ที่มาของข้อมูล

• https://24sedam.rs/biznis/privreda/236657/srbija-regionalni-lider-u-proizvodnji-hrane-za-kucne-ljubimce/vest
• https://agriexchange.apeda.gov.in/IR_Standards/Import_Regulation/FoodandAgriculturalImportRegulationsandStandardsCertificationBelgradeSerbia12182017.pdf
• https://balkaninsight.com/2016/07/17/a-helping-hand-for-strays-06-13-2016/
• https://biznis.rs/vesti/hrana-za-kucne-ljubimce-znacajno-poskupljuje-ali-potraznja-ne-opada/
• https://biznis.rs/vesti/srbija/hrana-za-kucne-ljubimce-u-poslednjih-nekoliko-godina-poskupela-i-do-50-odsto/
• https://biznis.rs/vesti/srbija/srbija-regionalni-lider-u-proizvodnji-hrane-za-kucne-ljubimce/
• https://novaekonomija.rs/vesti-iz-zemlje/i-proizvodjaci-hrane-za-kucne-ljubimce-osecaju-posledice-krize
• https://rt.rs/ekonomija/44748-kucni-ljubimci-hrana-izvoz/
• https://www.alo.rs/biz/posao/794626/srbija-regionalni-lider-u-proizvodnji-hrane-za-kucne-ljubimce/vest
• https://www.danas.rs/vesti/ekonomija/koliko-kosta-imati-kucnog-ljubimca-u-srbiji/
• https://www.euronews.rs/biznis/privreda/5799/industrija-koja-raste-velikom-brzinom-ljubitelji-zivotinja-u-srbiji-godisnje-potrose-200-miliona-evra/vest

สคต. ณ กรุงบูดาเปสต์
14-18 สิงหาคม 2566