แรงงานต่างชาติในญี่ปุ่นเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ โดยมีจำนวนกว่า 2,048,675 คน เพิ่มขึ้น 226,000 คน หรือร้อยละ 12.4 (ขณะที่ปีก่อนหน้าขยายตัวที่ร้อยละ 5.5) โดยส่วนใหญ่ (กว่า 553,000 คน) อยู่ในภาคการผลิต ซึ่งขาดแคลนแรงงานอย่างมากในช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดของ COVID-19 รองลงมา อยู่ในภาคบริการ และภาคการค้า
มีบริษัท/สถานประกอบการที่จ้างแรงงานต่างชาติประมาณ 319,000 แห่ง ซึ่งเพิ่มขึ้นจากปีก่อนหน้าถึง 20,000 แห่ง โดยเฉพาะที่โตเกียว ไอจิ และโอซากา ส่วนใหญ่เป็นธุรกิจขนาดย่อม (พนักงานไม่เกิน 30 คน) โดยชาวเวียดนามมีจำนวนมากที่สุด ประมาณ 1 ใน 4 ของแรงงานต่างชาติทั้งหมด ตามด้วย จีน ฟิลิปปินส์ อินโดนีเซีย (มีอัตราการเพิ่มขึ้นสูงสุด)
เมียนมา และเนปาล
ปัญหากำลังแรงงานหดตัวที่รุนแรงและยืดเยื้อ ซึ่งเป็นผลจากการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางประชากรเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างเต็มรูปแบบ ได้ส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อเศรษฐกิจของประเทศ (รวมถึงการเลิกกิจการจำนวนมาก) รัฐบาลญี่ปุ่นจึงได้ดำเนินกลยุทธ์เพื่อบรรเทาสถานการณ์ดังกล่าว โดยเฉพาะการปรับแก้กฏหมายให้เอื้อต่อการเข้ามาของแรงงานต่างชาติ (ทั้งแรงงานที่มีทักษะ และไร้ฝีมือ) มากยิ่งขึ้น รวมถึง การปรับปรุงโปรแกรมฝึกปฏิบัติงานด้านเทคนิค (Technical intern program)* ที่เน้นให้ความสำคัญกับประเด็นด้านสิทธิมนุษยชนเป็นพิเศษ และมีข้อกำหนดที่ยืดหยุ่นมากขึ้น (อาทิ สามารถเปลี่ยนงานได้ภายใต้เงื่อนไขที่กำหนด) เนื่องจากที่ผ่านมามักประสบปัญหาการทิ้งงานก่อนสัญญาสิ้นสุด จากการที่ไม่ได้รับค่าจ้าง หรือสภาพการทำงานไม่ดี
ทั้งนี้ แรงงานต่างด้าวส่วนใหญ่ทำงานในอุตสาหกรรมยานยนต์ และเครื่องใช้ไฟฟ้า (สายพานการผลิต)ขณะที่นักศึกษาต่างชาติทำงานในภาคบริการ ส่วนแรงงานหลบหนีเข้าเมืองมักทำงานไร้ทักษะในธุรกิจก่อสร้าง
* หมายเหตุ : เป็นโปรแกรมภายใต้ Technical Intern Training Act ให้บริษัทญี่ปุ่นส่งพนักงานต่างชาติเข้ามาทำงาน
———————————————————————————————————
ที่มา : https://www.japantimes.co.jp/news/2024/01/26/japan/foreign-workers-top-2-million/
ความเห็นของ สคต.
สคต. ณ นครโอซากา
มกราคม 2567