บราซิลจะนําเข้าข้าว 1.3 ล้านตันในปี 2024 ท่ามกลางน้ำท่วมรุนแรง

บราซิลซึ่งเป็นผู้ผลิตข้าวรายใหญ่ที่สุดในซีกโลกตะวันตกคาดว่าจะนําเข้าข้าว 1.3 ล้านตันในปี 2567 ซึ่งนับเป็นระดับการนําเข้าสูงสุดในรอบกว่าสองทศวรรษ การเปลี่ยนแปลงนี้เกิดขึ้นหลังจากสภาพอากาศเลวร้าย และน้ำท่วมในภูมิภาค Rio Grande do Sul ซึ่งเป็นภูมิภาคผลิตข้าวที่สําคัญของบราซิล ซึ่งทำให้ผลผลิตข้าวของประเทศสําหรับฤดูกาล 2023/24 ลดลงอย่างมาก ซึ่งขณะนี้คาดการณ์ไว้ที่ 7.0 ล้านตัน ในเดือนมิถุนายน 2567

รัฐบาลบราซิลได้ดําเนินการยกเว้นภาษีนําเข้าสําหรับข้าว โดยมีผลตั้งแต่วันที่ 21 พฤษภาคม พ.ศ. 2024 จนถึงสิ้นปี 2024 นอกจากนี้ บราซิลได้ประกาศแผนนําเข้าข้าว 1.0 ล้านตันภายในสิ้นปี 2024 เมื่อวันที่ 6 มิถุนายน 2024 บราซิลได้ดําเนินการประมูลข้าวครั้งแรกภายใต้นโยบายใหม่นี้ โดยประสบความสําเร็จในการประมูลประมาณ 260,000 ตัน จาก 300,000 ตัน ที่ได้รับอนุญาต แต่ข้อมูลต้นกําเนิดของข้าวชนิดนี้ยังไม่แน่นอน แต่ CONAB บริษัทจัดหาข้าวแห่งชาติของบราซิลกําหนดให้ข้าวนําเข้า ต้องจัดส่งภายในวันที่ 8 กันยายน 2024 และขายในบรรจุภัณฑ์ขนาด 5 กิโลกรัมในราคาสูงสุด 4 ดอลลาร์สหรัฐฯ ต่อกิโลกรัม (ประมาณ 0.76 ดอลลาร์สหรัฐฯ)

การเคลื่อนไหวนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อรักษาเสถียรภาพของอุปทานข้าวและควบคุมราคาในประเทศ อย่างไรก็ตาม ผู้ผลิตข้าวในประเทศได้แสดงความกังวลเกี่ยวกับการไหลเข้าของปริมาณข้าวเพิ่มเติม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เมื่อการเก็บเกี่ยวในท้องถิ่นเพิ่งสิ้นสุดลงเมื่อไม่นานมานี้ ซึ่งบราซิลอนุญาตให้นําเข้าข้าวปลอดภาษี จากประเทศสมาชิก Mercosur เท่านั้น ปารากวัยและอุรุกวัยเป็นซัพพลายเออร์รายใหญ่ที่สุด โดยอาร์เจนตินามีส่วนสนับสนุนในปริมาณที่น้อยกว่า การเปลี่ยนแปลงนโยบายในปัจจุบันอนุญาตให้เข้าถึง ซัพพลายเออร์ที่ไม่ใช่ Mercosur ยกเว้นภาษีเช่นกัน มาตรการนี้จะมีผลตั้งแต่วันที่ 21 พฤษภาคม 2024 จนถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2024 รัฐบาลบราซิลประกาศยกเลิกภาษีนําเข้าข้าวเปลือก (100610) ข้าวเปลือก/ข้าวกล้อง (100620) และข้าวสี (100630) สําหรับทุกประเทศ ซึ่งเป็นมาตรการที่คล้ายกันในปี 2020 ซึ่งนําไปสู่การนําเข้าที่เพิ่มขึ้น จากประเทศที่ไม่ใช่ Mercosur รวมถึงข้าวสีกว่า 82,000 ตัน จากสหรัฐอเมริกา

ความเห็นและข้อเสนอแนะ

บราซิลคาดว่าจะจัดหาข้าวเพิ่มอีก 1 ล้านตันในปี 2024 โดยบราซิลมีความเสี่ยง 10–20% ที่จะเกิดความเสียหาย ต่อพืชผล ปัจจุบันบราซิลได้รับข้าวไทยเกรด B จํานวน 100,000 ตันจากองค์กรการค้าธัญพืชรายใหญ่

การเปลี่ยนแปลงนโยบายการนําเข้าของบราซิลคาดว่าจะส่งผลกระทบอย่างมากต่อการส่งออกข้าวของประเทศ เช่นกัน ตั้งแต่ปี 2022 บราซิลได้ส่งออกข้าวจํานวนมาก โดยได้รับส่วนแบ่งการตลาดในละตินอเมริกาและขยายไปสู่ตลาดแอฟริกา เนื่องจากข้อจํากัดในการส่งออกของอินเดีย อย่างไรก็ตาม ผลผลิตที่เสียหายทําให้ราคาส่งออก ข้าวบราซิลเพิ่มขึ้น ในฤดูกาล 2023/24 ด้วยเหตุนี้ ตลาดที่นําเข้าจากบราซิลแบบดั้งเดิม อาจหันไปหา สหรัฐอเมริกา ซึ่งกลายเป็นซัพพลายเออร์ข้าวที่มีราคาที่แข่งขันได้มากที่สุดในซีกโลกตะวันตก ปี 2567 การค้าข้าวโลกคาดการณ์ไว้ที่ 54.6 ล้านตัน เพิ่มขึ้น 1.1 ล้านตันจากการคาดการณ์ก่อนหน้านี้ และ 1.4 ล้านตันจากปีก่อนหน้า ปรับเพิ่มประมาณการการส่งออกสําหรับปี 2024 ในเดือนมิถุนายนนี้ ได้แก่ อินเดีย ปากีสถาน ไทย สหรัฐอเมริกา และเวียดนาม ราคาขายของไทยขยับตัวเพิ่มขึ้น 2-4% ผลผลิตข้าวที่ลดลงของบราซิลและอุรุกวัยจะเพิ่มโอกาสการส่งออกข้าวของไทยมาบราซิลมากขึ้น ประกอบกับมาตรการยกเว้นภาษีการนำเข้าข้าวใน 3 ชนิดก็ส่งเสริมโอกาสข้าวของไทยในการเข้าสู่ตลาดบราซิลมากขึ้น

สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ นครเซาเปาโล