การดื่มชาถือเป็นอีกหนึ่งวัฒนธรรมที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนานของชาวจีน ตั้งแต่ 2732 ปีก่อนคริสต์ศักราช ดังนั้นเมื่อพูดถึงการบริโภคชา จึงไม่น่าแปลกใจที่จีนจะเป็นตลาดที่ใหญ่ที่สุดในโลก และชาวจีนมักจะให้ความสนใจเกี่ยวกับการดื่มชาเสมอ อีกทั้งมีความต้องการเลือกซื้อสินค้าชามากขึ้นในทุก ๆ ปี ด้วยเหตุผลนี้ ปัจจุบันตลาดใบชาในประเทศจีนมีการแข่งขันกันสูง และสินค้าชาของต่างประเทศก็มีการขยายตัว และพัฒนาเพื่อให้เป็นส่วนหนึ่งของส่วนแบ่งตลาดชาในประเทศจีน
1.มูลค่าตลาดสินค้าในประเทศจีน
ใบชาของจีนเปิดขายทั้งทางหน้าร้านและแพลตฟอร์มออนไลน์ ทำให้ใบชาในประเทศจีนมียอดจำหน่ายสูงถึง 2,300,000 ตัน ในปี ค.ศ.2021 และขยายตัวเพิ่มขึ้นเป็น 2,404,000 ตันในปี ค.ศ.2023 เนื่องจากมีการนำใบชามาพัฒนาและผลิตเป็นสินค้าที่แปลกใหม่มากขึ้น เช่น เครื่องดื่มชารูปแบบใหม่ ๆ ส่งผลให้ประเทศจีนมีรายได้จากการจำหน่ายชาอยู่ที่ประมาณ 499,000 ล้านเหรียญสหรัฐ และมีการดื่มชาเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องถึงร้อยละ 5.13 นอกจากนี้ ยังมีการคาดการณ์ว่าตั้งแต่ปี ค.ศ. 2025 – 2028 ชาวจีนที่มีอายุน้อยกว่า 34 ปี นิยมดื่มชาเพิ่มขึ้นถึงร้อยละ 45.7
2.ปัยจัยในการเลือกซื้อ
2.1 มีการวางจำหน่ายชาแบรนด์ต่างประเทศ และแบรนด์ไฮเอนด์มากขึ้น
เนื่องจากจีนเป็นประเทศผู้บุกเบิกวัฒนธรรมการดื่มชา จึงทำให้
มีชาแบรนด์ท้องถิ่นจำนวนมาก อย่างไรก็ดี จากข้อมูล พบว่า แบรนด์
ต่างชาติก็มีความนิยมในตลาดจีนด้วยเช่นเดียวกัน โดยเฉพาะชาสัญชาติ
อังกฤษ และอเมริกา ชาแบรนด์ต่างประเทศส่วนใหญ่เปิดตลาดจีนด้วย
สินค้าชา 2 ประเภท คือ ชาจัสมินและเถี่ยกวนอิม แต่ปัจจุบันมีสินค้าของ
ธุรกิจชาต่างประเทศที่วางจำหน่ายในตลาดจีนมากกว่า 200 รายการ
เลยทีเดียว นอกจากนี้ “ชาถุง” เป็นสินค้าที่ได้รับความนิยมอย่างมากบนแพลตฟอร์มออนไลน์ของจีน
2.2 วัฒนธรรมการมอบชาเป็นของขวัญ
อีกหนึ่งวัฒนธรรมของชาวจีนคือการให้ชาเป็นของขวัญแก่ผู้อื่น เพื่อแสดงให้เห็นถึงความเคารพและสร้างความสัมพันธ์ในโอกาสพิเศษหรือเทศกาลต่าง ๆ
2.3 อิทธิพลการบริโภคชาของชาวจีนในแต่ละภูมิภาค
ในแต่ละภูมิภาคของชาวจีนมีความต้องการที่แตกต่างกัน ยกตัวอย่างเช่น การบริโภคชาเขียวจะโดดเด่นในเฉพาะภูมิภาคตะวันออกของจีนเท่านั้น ในขณะที่ผู้บริโภคในภาคใต้ของจีนนิยมดื่มชาที่มีรสชาติชาที่เข้มข้น เช่น ชาอู่หลงหรือชาดำ
2.4 คำนึงถึงประโยชน์เพื่อสุขภาพและคุณภาพของสินค้า
อีกหนึ่งประการที่ชาวจีนคำนึงถึงคือด้านสุขภาพ เพราะส่วนมากชาวจีนจะมองหาชาที่มีประโยชน์และ ดีต่อสุขภาพ สินค้าชาในจีนส่วนมากจะนำเสนอคุณสมบัติที่ดีต่อสุขภาพต่อผู้บริโภค เช่น การดื่มชาเขียวช่วยต้านอนุมูลอิสระ เป็นต้น
3.ช่องทางการจัดจำหน่าย
3.1 งานแสดงสินค้าประจำปี
การเข้าร่วมงานแสดงสินค้าคืออีกหนึ่งสิ่งที่ชาวจีนนิยม
เพราะจะได้เลือกซื้อชาอย่างหลากหลาย อีกทั้งผู้บริโภคชาวจีน
จำนวนไม่น้อยนิยมเดินชมและเลือกซื้อสินค้าจากงาน
แสดงสินค้าต่าง ๆ การจำหน่ายสินค้าชาผ่านงานแสดงสินค้าจึง
เป็นหนึ่งช่องทางการตลาดที่มีความสำคัญในการเปิดตัวสินค้าใหม่ ซึ่งจะมีโอกาสประสบความสำเร็จสูง
3.2 แพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซ
ปัจจุบัน ธุรกิจพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ หรือ E-Commerce กำลังเป็นกระแสแรงในประเทศจีน อีกทั้งในช่วงที่ผ่านมานี้มีธุรกิจ E-Commerce รูปแบบใหม่ ๆ เกิดขึ้นมากมาย เช่น การจำหน่ายสินค้าผ่านช่องทางเว็บไซต์ต่าง ๆ ผ่าน Wechat หรือแพลตฟอร์มออนไลน์ที่มีชื่อเสียงของจีน ซึ่งการสั่งซื้อสินค้าออนไลน์กำลังได้รับความนิยมอย่างมากในประเทศจีน บริษัทต่างชาติสามารถทำได้ด้วยการจำหน่ายผ่านรูปแบบ Cross Border E-Commerce เช่น T-mall Global และ JD Worldwide ซึ่งทั้งสองแพลตฟอร์มดังกล่าวกำลังเป็นที่นิยมอย่างมาก ช่องทางออนไลน์นี้ทำให้ผู้ประกอบการเข้าถึงผู้บริโภคได้อย่างรวดเร็วและง่ายต่อการซื้อ – ขาย
ความคิดเห็น สคต.
ชาถือเป็นเครื่องดื่มที่นิยมในประเทศจีนอย่างมาก และชาในประเทศจีนมีหลายประเภท อย่างเช่น ชาดำ ชาเขียว ชาอู่หลง เนื่องจากชาวจีนมองว่าการดื่มชานั้นเป็นประโยชน์ต่อร่างกาย เพราะมีคุณสมบัติที่ช่วยในการบำรุง อีกทั้งในทางภาคเหนือของประเทศไทยก็มีการปลูกชาอยู่แล้ว ทาง สคต.มีความเห็นว่าชาของไทยมีโอกาสในตลาดจีน เช่น ชาเขียว ชาดำ เป็นต้น นอกจากนี้ชาของไทยยังมีโอกาสในด้านของการพัฒนาสินค้า เช่น ชาดำของไทย เรานิยมทานทั้งชาดำร้อนธรรมดา หรืออีกสิ่งหนึ่งที่นิยมเป็นอย่างมากคือชาไทย ซึ่งมีความโดดเด่นและคนจีนให้ความสนใจชาไทยเป็นอย่างมาก ซึ่งสิ่งนี้ผู้ประกอบการชาวไทยสามารถพัฒนาชาให้สอดคล้องกับความต้องการของชาวจีนได้ ทั้งนี้ผู้บริโภคชาวจีนให้ความสนใจในการเลือกซื้อสินค้า ถ้าผู้ประกอบการสามารถทำการโฆษณาให้ติดตลาดจีนได้ ก็จะมีโอกาสในการซื้อ-ขายมากยิ่งขึ้น