เคนยา แซงหน้า แอฟริกาใต้ ไนจีเรีย ในการรับเงินทุนแบบ Venture capital (VC) จากต่างประเทศในปี 2024

จากการเปิดเผยข้อมูลของรายงานเรื่อง Venture Capital in Africa จัดทำโดย African Private Equity and Venture Capital Association (AVCA) ระบุว่า ธุรกิจเกิดใหม่หรือ Start Up ในเคนยา ได้รับเงินทุนจากการลงทุนประเภท Venture Capital มากที่สุดในทวีปแอฟริกา แซงหน้า แอฟริกาใต้ ไนจีเรีย และอียิปต์ในปี 2024 ที่ผ่านมา

โดยจากการสำรวจระบุว่า กระแสเงินทุนร่วมลงทุนที่ไหลเข้าสู่แอฟริกาในปีที่แล้ว (2024) อยู่ที่ 4.5 พันล้านดอลลาร์ จากข้อตกลงการค้าแบบ Venture Capital ทั้งหมด 603 ข้อตกลง ซึ่งในปี 2024 เคนยา มีเม็ดเงินลงทุนในรูปแบบนี้ มากกว่า 537 ล้าน USD โดยสาขาที่มีการลงทุนมากที่สุดได้แก่ ภาคบริการด้านการเงิน ด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ และในสินค้าฟุ่มเฟือยสำหรับผู้บริโภค (สินค้าและบริการที่ไม่จำเป็น เช่น รถยนต์ เครื่องใช้ในครัวเรือน และสินค้าฟุ่มเฟือย) ซึ่งหากคิดเป็นเปอร์เชนต์ของเงินที่เข้ามาลงทุนลักษณะนี้ในแอฟริกา เคนยาได้รับเงินถึง 26% ในปี 2024 ดังกล่าว โดยเป็นการนับโครงการที่มีข้อตกลงตั้งแต่วันที่ 1 ม.ค. 2567-31 ธ.ค. 2567

นอกจากนั้น รายงานยังกล่าวเพิ่มเติมว่า เคนยาเป็นประเทศเดียวที่มีจำนวนเงินทุนเข้ามาเพิ่มขึ้นในแอฟริกา ขณะที่ประเทศอื่นต่างได้รับเงินทุนลดลง

โดย Venture capital (VC) เป็นรูปแบบหนึ่งของการลงทุนจากภาคเอกชนและประเภทของการจัดหาเงินทุนสำหรับบริษัทสตาร์ทอัพและธุรกิจขนาดเล็กที่มีศักยภาพในการเติบโตในระยะยาว โดยทั่วไปแล้ว Venture capital มาจากนักลงทุน ธนาคารเพื่อการลงทุน และสถาบันการเงิน และกลุ่มที่มีความพร้อมที่จะให้การช่วยเหลือด้านหาผู้เชี่ยวชาญ ด้านเทคนิคหรือการบริการจัดการให้คู่ค้าด้วย

โดยรายงานกล่าวว่า ที่เคนยามีความน่าสนใจต่อนักลงทุนมากกว่าประเทศอื่น เนื่องจาก ภาคธุรกิจที่มีธุรกิจใหม่ๆ หรือ start up นี้ ในปี 2024 รัฐบาลเคนยาพยายามนำเสนอนโยบายเรื่อง ธุรกิจที่เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศของโลก (Climate Change) พลังงานสะอาด และการใช้พลังงานไฟฟ้า ทำให้เคนยามีความก้าวหน้าหรือตระหนักรู้ในเรื่องดังกล่าว โดดเด่นกว่าประเทศอื่นๆ ในแอฟริกา จะเห็นได้จากร้อยละ 67 ของข้อตกลงที่สำเร็จจะเป็นธุรกิจที่ให้ความสำคัญกับเรื่องดังกล่าว อาทิเช่น การพัฒนาเรื่อง Solar cell, การพัฒนาอุตสาหกรรมรถบัสจากพลังงานไฟฟ้าของเคนยา BasiGo ที่มุ่งหวังจะใช้ชับเคลื่อนระบบขนส่งมวลชนด้วยพลังงานสะอาด หรือการพัฒนาเรื่อง Blockchain ของ M-Kopa ในเคนยาที่เน้นการจัดเก็บข้อมูลเพื่อการให้บริการทางการเงินอย่างมีประสิทธิภาพ เป็นต้น

อย่างไรก็ตาม ก็มีข้อระวังหรือข้อสังเกตของรายงานที่กล่าวในเชิงลบว่า ภาวะขาดแคลนเงินทุนทำให้บริษัทในช่วงเริ่มต้นหลายแห่งต้องลดขนาดการดำเนินงานอย่างมากหรือปิดตัวลงอย่างสมบูรณ์ในแอฟริกา

สตาร์ทอัพที่มีชื่อเสียงบางแห่งที่ปิดตัวลงในปี 2024 เช่น แพลตฟอร์มโลจิสติกส์ของเคนยาอย่าง Sendy, ผู้ให้บริการข้อมูลการขนส่งของแอฟริกาใต้ Where Is My Transport และสตาร์ทอัพด้านจีโนมิกส์ของไนจีเรียอย่าง 54gene

ในปี 2023 มีสตาร์ทอัพด้านเทคโนโลยีของแอฟริกาเกือบ 20 แห่งที่ประกาศปิดตัวลงอย่างเป็นทางการ ปัญหาสำคัญที่นำไปสู่การปิดตัวลง ได้แก่ การขาดเงินทุนหมุนเวียนหลังจากไม่สามารถระดมทุนในรอบถัดไปได้ ความยากลำบากในการสร้างการเข้าสู่ตลาดที่เพียงพอและยั่งยืน และข้อสังเกตว่า ผู้ก่อตั้งธุรกิจมีพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมในด้านการกำกับดูแลกิจการหรือการใช้เงินลงทุนนั้นอย่างมีธรรมาภิบาล

Abi Mustapha-Maduakor ประธานเจ้าหน้าที่บริหารของ AVCA กล่าวว่า “แม้ว่าสภาพแวดล้อมเศรษฐกิจมหภาคจะท้าทาย แต่แอฟริกายังคงเป็นภูมิภาคที่สำคัญสำหรับนักลงทุนร่วมทุนแบบ VC ซึ่งสะท้อนให้เห็นจากการมีส่วนร่วมอย่างแข็งขันในการทำข้อตกลงต่างๆ ในภาคส่วนและภูมิศาสตร์ต่างๆ” Maduakor กล่าวเสริมว่า ในขณะที่การเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัลกระจายระบบ เพิ่มประสิทธิภาพ และช่วยจัดหาบุคลากรใหม่ ภาค Fintech และ IT ของแอฟริกาได้ดึงดูดการลงทุนมากที่สุด “ในขณะที่การเปลี่ยนแปลงด้านสภาพภูมิอากาศ เป็นจุดสนใจสำคัญที่ขับเคลื่อนเงินทุนไปสู่การเปลี่ยนผ่านด้านพลังงาน ระบบอาหาร และอื่นๆ นักลงทุนก็แห่กันมาสนใจโอกาสในการใช้เทคโนโลยีสะอาดและ Climate Tech ในขณะที่แนวโน้มเหล่านี้ยังคงดำเนินต่อไป และการลงทุนของแอฟริกายังคงมุ่งมั่นอย่างลึกซึ้งต่อการเติบโตของภูมิภาคนี้ แม้จะมีความไม่แน่นอนในเศรษฐกิจโลกก็ตาม” เธอกล่าวเสริม

สตาร์ทอัพบางแห่งสามารถหลีกเลี่ยงการล่มสลายได้ แม้ว่าจะถูกบังคับให้ลดขนาดการธุรกิจ ตัวอย่าง ได้แก่ แพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซของเคนยาอย่าง Copia Global ซึ่งระงับการดำเนินงานในยูกันดาในเดือนเมษายน 2023

ในทำนองเดียวกัน Paystack ซึ่งเป็นผู้ประมวลผลการชำระเงินของไนจีเรียได้ประกาศแผนที่จะลดการดำเนินงานนอกแอฟริกา โดยลดพนักงานในยุโรปและดูไบ การถอยทัพเชิงกลยุทธ์และการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่สำหรับธุรกิจที่มุ่งเน้นการเติบโตเหล่านี้ได้กระตุ้นให้เกิดการเลิกจ้างจำนวนมาก ซึ่งส่งผลให้มีการเลิกจ้างมากกว่า 1,000 คนทั่วทวีปในปี 2023

ความเห็นของ สคต.

จากรายงานดังกล่าว แสดงให้เห็นว่า ธุรกิจเรื่องพลังงานสะอาด การจัดทำ Data Center หรือ Blockchain และการใช้พลังงานไฟฟ้าในรูปแบบต่างๆ มีแนวโน้มสำคัญที่ขับเคลื่อนเศรษฐกิจในยุคปัจจุบัน และแอฟริกาเองก็เป็นภูมิภาคหนึ่งที่มีความน่าสนใจที่จะเข้ามาลงทุนในเรื่องเหล่านี้ อย่างไรก็ดี แอฟริกาอาจมีความไมพร้อมหรือด้อยในหลายเรื่องไม่ว่าจะเป็น ระบบไฟฟ้าที่ไม่เพียงพอ ประสิทธิภาพของแรงงานที่มีคุณภาพทั้งการศึกษาและวิธีการจัดการของธุรกิจ ล้วนแต่เป็นสิ่งที่ต้องระวังควบคู่กับโอกาสทางธุรกิจที่มีด้วยอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

สำหรับประเทศไทยนั้น นักธุรกิจที่มีการทำธุรกิจเกี่ยวกับ ธุรกิจเรื่องพลังงานสะอาด การจัดทำ Data Center Blockchain และการใช้พลังงานไฟฟ้าในรูปแบบต่างๆ ที่ว่านี้ อาจพิจารณาหาโอกาสมาร่วมทุนหรือลงทุนร่วมกับนักธุรกิจในแอฟริกาในอนาคตได้ เพราะมีหลายประเทศในแอฟริกาที่สามารถใช้ทดลองธุรกิจใหม่ๆ ได้ดีกว่าภูมิภาคอื่นของโลก เนื่องจากหลายประเทศยังไม่มีการพัฒนาและยังคงสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมในการทำธุรกิจที่ว่านี้มากกว่า เช่น การจัดทำเรื่อง Carbon Credit เป็นต้น

ผู้ส่งออกที่สนใจข้อมูลเพิ่มเติมด้านการค้าและการลงทุนต่าง ๆ เกี่ยวประเทศเคนยา และประเทศในแอฟริกาตะวันออก ท่านสามารถติดต่อสอบถามได้ที่ E-mail: ของสำนักงานฯ ที่ info@ocanairobi.co.ke

ที่มา : https://www.standardmedia.co.ke/