มีรายงานจากผู้บริโภคชาวจีนหลายรายว่าได้ซื้อผลิตภัณฑ์เครื่องดื่มน้ำมะพร้าวแบรนด์ TF ผ่านแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซของจีน ซึ่งคาดว่าเป็นการเลียนแบบเครื่องดื่มน้ำมะพร้าวแบรนด์ IF ของไทย ตามรายงานระบุว่า ผลิตภัณฑ์ลอกเลียนแบบดังกล่าว มีลักษณะภายนอกของบรรจุภัณฑ์ และชื่อที่คล้ายคลึงกับผลิตภัณฑ์แบรนด์ IF อย่างมาก จนอาจสร้างความสับสนให้กับผู้บริโภคในตลาดจีนได้ อย่างไรก็ตาม ผลิตภัณฑ์ดังกล่าวมีความแตกต่างกับแบรนด์ IF ทั้งในด้านรสชาติและส่วนผสม โดยผู้บริโภคบางส่วนระบุว่า “รสชาติไม่ดีและมีการระบุส่วนผสมที่ซับซ้อน” จากข่าวการพบเครื่องดื่มน้ำมะพร้าวลอกเลียนแบบแบรนด์ไทยในตลาดจีน ทำให้ผู้บริโภคบางรายเกิดความกังวลเกี่ยวกับคุณภาพของสินค้า และอาจทำให้ผู้บริโภคไม่กล้าบริโภคสินค้าเครื่องดื่มน้ำมะพร้าว
โดยผู้ผลิตเครื่องดื่มน้ำมะพร้าวแบรนด์ TF บริษัท Chenzhou Tengfei Food and Beverage (郴州市腾飞食品饮料厂) เป็นโรงงานผลิตอาหารและเครื่องดื่ม ในเมืองเฉินโจว มณฑลหูหนาน ก่อตั้งขึ้นในเดือนกรกฎาคม ปี 2555 โดยดำเนินธุรกิจผลิตและจำหน่ายเครื่องดื่มผลไม้และน้ำอัดลมรสผลไม้ ตามรายงานของสื่อจีน ระบุว่า เมื่อวันที่ 17 มีนาคม ที่ผ่านมา ผู้รับผิดชอบโรงงานได้ให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าวของจีนว่าหน่วยงานกำกับดูแลตลาดของเมืองเฉินโจว (Chenzhou) ได้เรียกพบและให้ดำเนินการแก้ไขเหตุการณ์การลอกเลียนแบบดังกล่าว โดยโรงงานจะเรียกเก็บผลิตภัณฑ์ที่เหลืออยู่ในตลาดให้หมดภายในวันที่ 1 พฤษภาคม 2567 นี้
นอกจากนี้ ตามรายงานสื่อข่าวจีน ยังพบว่ามีการผลิตเลียนแบบที่คล้ายคลึงกันยังมีอยู่ในพื้นที่ เช่น เขตปกครองตนเองกว่างซีจ้วงและ มณฑลกุ้ยโจว โดยบางโรงงานผลิตผลิตภัณฑ์ที่คล้ายกันแต่เปลี่ยนชื่อ อาทิ “1F” หรือ “LF” เพื่อพยายามหลีกเลี่ยงกฎหมาย ทั้งนี้ จากข่าวการลอกเลียนแบบเครื่องดื่มน้ำมะพร้าว แบรนด์ไทย ไม่ใช่กรณีแรกที่เกิดขึ้นในจีน ที่ผ่านมาได้เกิดกรณีการลอกเลียนแบบสินค้าไทย รวมถึงกรณีการแย่งชิงเครื่องหมายการค้าจำนวนมาก และบางกรณีได้เกิดเป็นคดีฟ้องร้อง ยิ่งตอกย้ำให้เห็นชัดว่าการส่งออกสินค้าไปจำหน่ายที่ประเทศจีน การจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าในประเทศจีน ถือเป็นสิ่งที่สำคัญอย่างหนึ่งสำหรับผู้ประกอบการที่ต้องการจะเข้ามาบุกตลาดจีน เนื่องจากในภาคธุรกิจของประเทศจีนมีการแข่งขันสูง และมีกรณีการแย่งชิงเครื่องหมายการค้าจำนวนมาก เพื่อปกป้องผลประโยชน์ของแบรนด์และรักษาขีดความสามารถในการแข่งขันในตลาดจีนได้
ผลกระทบด้านเศรษฐกิจต่อประเทศไทย และแนวทางการปรับตัวของภาครัฐ ภาคเอกชน และผู้ประกอบการไทย
เนื่องด้วยเทรนด์การดูแลสุขภาพกำลังมาแรงในจีน ปัจจุบัน น้ำมะพร้าวได้กลายเป็นเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพที่เป็นที่นิยมอย่างมากในจีน อย่างไรก็ตาม เมื่อความต้องการในตลาดเพิ่มขึ้น ผลิตภัณฑ์เลียนแบบก็เริ่มปรากฏขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งกรณีล่าสุดของแบรนด์ If ที่ถูกลอกเลียนแบบ ซึ่งสร้างความยุ่งยากให้กับแบรนด์ต้นฉบับและผู้บริโภค ในฐานะผู้ผลิตและส่งออกน้ำมะพร้าวรายใหญ่ของโลก ผู้ส่งออกไทย จำเป็นต้องศึกษาและจัดทำเครื่องหมายการค้า การจดทะเบียนทรัพย์สินทางปัญญา ก่อนส่งออกสินค้าหรือทำการค้าในประเทศจีน เพื่อปกป้องผลประโยชน์ของตนเองและรักษาขีดความสามารถในการแข่งขันในตลาด ดังนี้
1.จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและจดทะเบียนทรัพย์สินทางปัญญา
– จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าระหว่างประเทศ การจดทะเบียนทรัพย์สินทางปัญญา เพื่อให้แน่ใจว่าชื่อแบรนด์ โลโก้ และการออกแบบบรรจุภัณฑ์ได้รับการจดทะเบียนในตลาดส่งออกหลัก (เช่น จีน สหรัฐอเมริกา สหภาพยุโรป) เพื่อป้องกันการละเมิดโดยการลอกเลียนแบบ
– หากผลิตภัณฑ์มีสูตรหรือกระบวนการผลิตที่เป็นเอกลักษณ์ ควรยื่นขอสิทธิบัตรระหว่างประเทศเพื่อป้องกันการลอกเลียนแบบทางเทคโนโลยี
2.เพิ่มมาตรการป้องกันการปลอมแปลง
– ใช้ฉลากป้องกันการปลอมแปลงบนบรรจุภัณฑ์ (เช่น QR Code, ตราป้องกันการปลอมแปลงด้วยเลเซอร์) เพื่อให้ผู้บริโภคสามารถตรวจสอบความถูกต้องของผลิตภัณฑ์ได้ง่าย
– ออกแบบบรรจุภัณฑ์ให้มีความเป็นเอกลักษณ์และยากต่อการเลียนแบบ โดยใช้วัสดุหรือการออกแบบที่ซับซ้อน เพื่อเพิ่มความยากในการปลอมแปลง
3.สร้างความรู้เกี่ยวกับแบรนด์ เพื่อสร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้บริโภค
– ใช้ช่องทางอย่างเว็บไซต์ทางการและโซเชียลมีเดีย เพื่อให้ความรู้ผู้บริโภคเกี่ยวกับความแตกต่างระหว่างผลิตภัณฑ์แท้และผลิตภัณฑ์ลอกเลียนแบบ
– ร่วมมือกับผู้จัดจำหน่ายและร้านค้าปลีกในท้องถิ่น เพื่อแสดงลักษณะของผลิตภัณฑ์ ช่วยให้ผู้บริโภคสามารถแยกแยะได้
– สื่อสารเรื่องราวของแบรนด์ โดยการเล่าถึงประวัติศาสตร์แบรนด์ กระบวนการผลิต และคำมั่นสัญญาด้านคุณภาพ เพื่อสร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้บริโภคชาวจีน
การจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและการจดทะเบียนทรัพย์สินทางปัญญา รวมถึงการเพิ่มมาตรการป้องกันการปลอมแปลง เป็นช่องทางที่จะสามารถป้องกันการถูกแย่งชิงเครื่องหมายการค้า และป้องกันการลอกเลียนแบบได้อย่างมีประสิทธิภาพ ผู้ประกอบการไทยจึงควรดำเนินการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและจดทะเบียนทรัพย์สินทางปัญญา ก่อนการส่งออกสินค้าไปยังประเทศจีน นอกจากนี้ การประชาสัมพันธ์แบรนด์ จะสามารถเพิ่มความรู้ในการแยกแยะของจริงและของลอกเลียนแบบ รวมถึงสามารถสร้างการจดจำแบรนด์ให้กับผู้บริโภคในตลาดจีน เพื่อรักษาชื่อเสียงของแบรนด์และความเชื่อมั่นของผู้บริโภคชาวจีน และความสามารถในการแข่งขันในระยะยาวของเครื่องดื่มน้ำมะพร้าวไทยและสินค้าอื่นๆ ของไทยในตลาดจีน
แหล่งข้อมูล :
https://baijiahao.baidu.com/sid=1826891021051896575&wfr=spider&for=pc
https://news.china.com/socialgd/10000169/20250318/48097321.html
ภาพ : https://www.cztv.com/newsDetail/773568
จัดทำโดย สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ เมืองกวางโจว